Đề cương ôn tập Lịch Sử 11 - Tuần 9

Nội dung text: Đề cương ôn tập Lịch Sử 11 - Tuần 9

1. PHẦN HAI. LỊCH SỬ THẾ GIỚI HIỆN ĐẠI(Phần từ năm 1917 đến 1945) CHƯƠNG I. CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA NĂM 1917 VÀ CÔNG CUỘC XÂY DỰNG CNXH Ở LIÊN XÔ (1921 - 1941) Bài 9. CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA NĂM 1917VÀ CUỘC ĐẤU TRANH BẢO VỆ CÁCH MẠNG (1917-1921) . Cách mạng tháng Mười Nga 1917 1. Tình hình nước Nga trước cách mạng - Về chính trị: Đầu thế kỉ XX Nga vẫn là một nước quân chủ chuyên chế, đứng đầu là Nga hoàng. Năm 1914, Nga hoàng đẩy nhân dân Nga vào cuộc chiến tranh đế quốc, làm cho đất nước càng lạc hậu, yếu kém - Về kinh tế: lạc hậu, kiệt quệ vì chiến tranh, nạn đói xảy ra ở nhiều nơi, công nghiệp, nông nghiệp đình đốn. - Về xã hội: + Đời sống của nông dân, công nhân và hơn 100 dân tộc khác trong đế quốc Nga vô cùng cực khổ -> tập trung nhiều mâu thuẫn gay gắt + Phong trào phản đối chiến tranh đòi lật đổ Nga hoàng diễn ra khắp nơi. => Như vậy, năm 1917 nước Nga đã tiến sát tới một cuộc cách mạng nhằm lật đổ chế độ Nga hoàng. 2. Từ Cách mạng tháng Hai đến Cách mạng tháng Mười năm 1917. * Cách mạng dân chủ tư sản tháng 2/1917: - Ngày 23/2/1917 cách mạng bùng nổ bằng cuộc biểu tình của 9 vạn nữ công nhân Pê-tơ-rô-gơ- rát. Phong trào nhanh chóng chuyển từ tổng bãi công chính trị sang khởi nghĩa vũ trang - Lực lượng tham gia là công nhân, binh lính, nông dân - Kết quả: + Chế độ quân chủ chuyên chế Nga hoàng bị lật đổ nước Nga trở thành nước Cộng hòa. + Xô viết đại biểu công nhân và binh lính được thành lập (tháng 3/1917 toàn nước Nga có 555 Xô viết) 1
2. + Cùng thời gian giai cấp tư sản cũng thành lập Chính phủ lâm thời =>Tính chất: Cách mạng tháng 2/1917 ở Nga là cuộc cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới * Cách mạng tháng Mười Nga 1917 Sau Cách mạng tháng Hai, Nga tồn tại 2 chính quyền song song: + Chính phủ lâm thời (tư sản) + Xô viết đại biểu (vô sản) Cục diện không thể kéo dài. - Trước tình hình đó Lê-nin và Đảng Bôn-sê-vích đã xác định đường lối tiếp theo của cách mạng Nga là chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa (lật đổ chính quyền tư sản lâm thời). - Diễn biến khởi nghĩa: + Đêm 24/10/1917 bắt đầu khởi nghĩa + Đêm 25/10 tấn công cung điện Mùa Đông, bắt giữ các bộ trưởng của Chính phủ tư sản. Khởi nghĩa Pêtơrôgrát giành thắng lợi + Ngày 3/11/1918 chính quyền Xô viết giành thắng lợi trên khắp nước Nga rộng lớn. - Tính chất: Cách mạng tháng Mười mang tính chất của cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa III. Ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tháng Mười Nga * Với nước Nga. + Đập tan ách áp bức, bóc lột của phong kiến, tư sản, giải phóng công nhân và nhân dân lao động. + Đưa công nhân và nông dân lên nắm chính quyền, xây dựng chủ nghĩa xã hội. * Với thế giới: + Làm thay đổi cục diện thế giới. + Cổ vũ và để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho cách mạng thế giới. * Với Việt Nam: Cách mạng Việt Nam được định hướng theo con đường cách mạng giải phóng dân tộc gắn liền với CNXH 2
3. Bài 10 LIÊN XÔ XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI (1921 - 1941) I. CHÍNH SÁCH KINH TẾ MỚI VÀ CÔNG CUỘC KHÔI PHỤC KINH TẾ (1921 – 1925) 1. Chính sách kinh tế mới * Tình hình hình nước Nga sau chiến tranh: + Sau 7 năm chiến tranh, nền kinh tế quốc dân bị tàn phá nghiêm trọng. + Tình hình chính trị không ổn định. Các lực lượng phản cách mạng điên cuồng chống phá gây bạo loạn ở nhiều nơi + Chính sách cộng sản thời chiến đã lạc hậu kìm hãm nền kinh tế, khiến nhân dân bất bình. Nước Nga Xô viết lâm vào khủng hoảng. + Tháng 3/1921 Đảng Bôn-sê-vích quyết định thực hiện chính sách mới do Lê-nin đề xướng. * Nội dung chính sách kinh tế mới : - Nông nghiệp: ban hành thuế nông nghiệp. - Công nghiệp: Nhà nước khôi phục công nghiệp nặng, tư nhân hóa những xí nghiệp dưới 20 công nhân. Khuyến khích nước ngoài đầu tư kinh doanh ở Nga dưới sự kiểm soát của nhà nước. - Thương nghiệp và tiền tệ: tự do mua bán nông dân và trí thức xã hội. - Từ năm 1937 Liên Xô tiếp tục thực hiện kế hoạch 5 năm lần ba, sang tháng 6/1941 Đức tấn công Liên Xô, công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội bị gián đoạn. 2. Sự thành lập Liên Bang Cộng hoà XHCN Xô viết - Lí do: Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước -> các dân tộc phải liên minh nhằm tăng cường sức mạnh về mọi mặt. - Tháng 12/1922 Đại hội Xô viết toàn Nga đã tuyên bố thành lập Liên Bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩaXô viết (Liên Xô) - Gồm 4 nước cộng hòa, đến năm 1940 có thêm 11 nước. II. Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (1925 - 1941). 1. Những kế hoạch 5 năm đầu tiên. 3
4. HS lập bảng những thành tựu chính 2. Quan hệ ngoại giao của Liên Xô. - Từng bước xác lập quan hệ ngoại giao với một số nước láng giềng châu Á, châu Âu, khẳng định địa vị quốc tế của Nhà nước Xô viết. + Năm 1933 đặt quan hệ ngoại giao với Mĩ. CHUYÊN ĐỀ: CÁC NƯỚC TƯ BẢN GIỮA HAI CUỘC CHIẾN TRANH THẾ GIỚI (1919-1939) (3 Tiết) I. TRẬT TỰ THẾ GIỚI MỚI SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT- HỆ THỐNG VECXAI- OASINHTƠN 1. Sự hình thành - Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc, các nước tư bản thắng trận đã tổ chức Hội nghị hoà bình ở Vécxai (1919 – 1920) và Oasinhtơn (1921 - 1922), để kí kết hoà ước phân chia quyền lợi. ⇒ Một trật tự thế giới được thiết lập mang tên hệ thống hòa ước Vecxai - Oasinhtơn. 2. Hậu quả 4
5. - Làm sâu sắc hơn những mâu thuẫn giữa các nước tư bản: + Mâu thuẫn giữa các nước tư bản thắng trận với nhau vì việc phân chia quyền lợi chưa thỏa đáng. + Mâu thuẫn giữa các nước thắng trận với các nước bại trận. ⇒ Quan hệ hòa bình giữa các nước tư bản trong thời kì này chỉ mang tính tạm thời, mỏng manh. - Để duy trì trật tự thế giới mới, năm 1920, Hội Quốc Liên được thành lập với sự tham gia của 44 nước. II. CUỘC KHỦNG HOẢNG KINH TẾ 1929-1933 VÀ NHỮNG TÁC ĐỘNG. 1. Nguyên nhân: 5
6. - Trong những năm 1924 – 1929 các nước tư bản ổn định về chính trị và tăng trưởng nhanh về kinh tế, nhưng do sản xuất ồ ạt, chạy đua theo lợi nhuận dẫn đến tình trạng hàng hóa ế thừa, cung vượt quá cầu - Tháng 10 – 1929, cuộc khủng hoảng bùng nổ ở Mĩ, sau đó lan ra các nước tư bản chủ nghĩa và kéo dài đến năm 1933. 2. Hậu quả: - Về kinh tế: Tàn phá nặng nề nền kinh tế các nước tư bản, đẩy hàng trăm triệu người (công nhân, nông dân và gia đình họ) vào tình trạng đói khổ. 6
7. - Về chính trị – xã hội: bất ổn định. Những cuộc đấu tranh, biểu tình của những người thất nghiệp diễn ra liên tục khắp các nước, lôi kéo hàng triệu người tham gia. + Về quan hệ quốc tế: Hình thành 2 khối đế quốc đối lập, ráo riết chạy đua vũ trang -> nguy cơ chiến tranh thế giới mới. 3. Hướng giải quyết khủng hoảng * Mĩ – Anh – Pháp: - Tiến hành cải cách kinh tế - xã hội. - Nguyên nhân: có nhiều thuộc địa, thị trường; truyền thống dân chủ tư sản. * Đức – Italia - Nhật Bản: - Tiến hành phát xít hóa bộ máy nhà nước. - Nguyên nhân: không có hoặc có ít thuộc địa; thiếu vốn, nguyên liệu, thị trường tiêu thụ; là những quốc gia có truyền thống quân phiệt hiếu chiến. III. NHỮNG BIỆN PHÁP THOÁT KHỎI KHỦNG HOẢNG KINH TẾ THẾ GIỚI CỦA CÁC NƯỚC TƯ BẢN 1. Chính sách mới của Tổng thống Mĩ Ru-dơ-ven a. Chính sách mới – khôi phục và phát triển kinh tế. 7
8. - Cuối năm 1932 Ru-dơ-ven đã thực hiện một hệ thống các chính sách, biện pháp trên các lĩnh vực kinh tế - tài chính và chính trị - xã hội được gọi chung là Chính sách mới. - Chính sách mới bao gồm các đạo luật: + Đạo luật điều chỉnh nông nghiệp. + Đạo luật ngân hàng. + Đạo luật cứu trợ người thất nghiệp. + Đạo luật phục hưng công nghiệp. - Đạo luật phục hưng công nghiệp là quan trọng nhất. Đạo luật này quy định việc tổ chức lại sản xuất công nghiệp theo những hợp đồng chặt chẽ về sản phẩm và thị trường tiêu thụ, quy định việc công nhân có quyền thương lượng với chủ đề mức lương và chế độ làm việc. Tăng cường vai trò của nhà nước trong quản lí và điều tiết nền kinh tế. b. Chính sách đối ngoại - Thi hành chính sách láng giềng thân thiện đối với khu vực Mĩ Latinh. - Công nhận và thiết lập quan hệ ngoại giao với Liên Xô. - Thực hiện chính sách “trung lập”, không tham dự vào các vấn đề quốc tế xảy ra bên ngoài châu Mĩ. 2. Con đường đi tới chiến tranh của nước Đức * Cuộc khủng hoảng kinh tế 1929 -> kinh tế - chính trị - xã hội, Đức khủng hoảng trầm trọng. * Để đối phó, giai cấp tư sản cầm quyền quyết định đưa Hit-le thủ lĩnh Đảng Quốc xã Đức lên nắm chính quyền. * Chính sách của Chính phủ Hít le: - Công khai tuyên truyền tư tưởng phục thù cho nước Đức. - Đặt Đảng Cộng sản ra ngoài vòng pháp luật, phân biệt chủng tộc. - Phát xít hóa bộ máy nhà nước. - Thiết lập nền chuyên chính độc tài do Hit-le làm thủ lĩnh tối cao và tuyệt đối. * Đảng Cộng sản Đức kiên quyết đấu tranh song không ngăn cản được quá trình ấy. * Ngày 30/1/1933, Hit-le lên làm Thủ tướng. Chủ nghĩa phát xít thắng thế ở Đức. 8
9. 3. Con đường đi tới chiến tranh của Nhật Bản -Trước những khó khăn của cuộc khủng hoảng kinh tế, Nhật đã tiến hành các biện pháp là quân phiệt hóa bộ máy nhà nước, tăng cường chạy đua vũ trang và đẩy mạnh cuộc chiến tranh xâm lược Trung Quốc. -> Nhật Bản trở thành lò lửa chiến tranh của châu Á và thế giới. CÁC EM HỌC BÀI 1, 2, 4, 6 ĐỂ KIỂM TRA GIỮA KÌ. THỰC HIỆN CÁCH LY NGHIÊM TÚC. SỚM VỀ NHÀ NHÉ, CHÚC CÁC EM SỨC KHỎE ! Cô Trang ! 9