Giáo án Công nghệ 10 - Tuần 5 - Bài 7: Một số tính chất của đất trồng

Nội dung text: Giáo án Công nghệ 10 - Tuần 5 - Bài 7: Một số tính chất của đất trồng

1. LT&BT Công nghệ 10 –Tuần 5 Tiết 9. Bài 7: MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA ĐẤT TRỒNG I - KEO ĐẤT VÀ KHẢ NĂNG HẤP THỤ CỦA ĐẤT 1. Keo đất a. Khái niệm Keo đất là những phân tử có kích thước khoảng dưới 1μm1\mu m1μm, không hoà tan trong nước mà ở trạng thái huyền phù. b. Cấu tạo Mỗi một hạt keo có một nhân Lớp phân tử nằm ngoài nhân phân li thành các ion và tạo ra lớp ion quyết định điện. Phía ngoài lớp ion quyết định điện là lớp ion bù (gồm 2 lớp: lớp ion bất động và lớp ion khuếch tán) mang điện trái dấu với lớp ion quyết định điện. Hình 1. Sơ đồ cấu tạo của keo đất Trong đó: Nhân: nằm trong cùng của keo đất gồm các chất parafin Lớp ion quyết định điện: quyết định điện tích của keo Lớp ion bất động: mang điện tráo dấu với lớp ion quyết định điện Lớp ion khuếch tán: mang điện trái dấu với lớp ion quyết định điện, và trao đổi ion với dunq dịch đất 2. Khả năng hấp thụ của đất Là khả năng đất giữ lại các chất dinh dưỡng, các phần tử nhỏ; hạn chế sự rửa trôi của chúng dưới tác động của nước mưa, nước tưới. II - PHẢN ỨNG CỦA DUNG DỊCH ĐẤT Chỉ tính chua, kiềm, hoặc trung tính của đất: 1. [H+] > [OH-]: phản ứng chua 2. [H+] = [OH-]: phản ứng trung tính 3. [H+] < [OH-]: phản ứng kiềm 1. Phản ứng chua của đất Căn cứ vào trạng thái của H+ và Al3+ trong đất 2 loại độ chua: a. Độ chua hoạt tính Là độ chua do H+ trong dung dịch đất gây nên Được biểu thị bằng pH (H20) b. Độ chua tiềm tàng Là độ chua do H+ và Al3+ trên bề mặt keo đất gây nên. 2. Phản ứng kiềm của đất Do đất chứa muối Na2CO3 và CaCO3,... thủy phân tạo thành NaOH và Ca(OH)2 làm cho đất hóa kiềm Ý nghĩa: Dựa vào phản ứng của đất, người ta trồng cây, bón phân, vôi để cải tạo độ phì nhiêu của đất PTHH: Na2CO3 + 2H2O ---> 2NaOH +H2O + CO2 III - ĐỘ PHÌ NHIÊU CỦA ĐẤT 1. Khái niệm Là khả năng của đất, cung cấp đồng thời và không ngừng nước, chất dinh dưỡng, không chứa chất độc hại, đảm bảo cho cây đạt năng suất cao. Các yếu tố quyết định định độ phì nhiêu của đất: Nước, Calxi, Lân 2. Phân loại Tuỳ theo nguồn gốc hình thành, độ phì nhiêu của đất được chia thành 2 loại: độ phì nhiêu tự nhiên và độ phì nhiêu nhân tạo. a. Độ phì nhiêu tự nhiên: Độ phì nhiêu được hình thành dưới thảm thực vật tự nhiên, không có sự tác động của con người. b. Độ phì nhiêu nhân tạo Độ phì nhiêu được hình thành trong hoạt động sản xuất của con người. Trong sản xuất để sản xuất nông, lâm nghiệp ngoài độ phì nhiêu của đất cần có các điều kiện: Giống tốt Tổ Sinh – Trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm 1
2. LT&BT Công nghệ 10 –Tuần 5 Thời tiết thuận lợi Chế độ chăm sóc tốt, hợp lý BÀI TẬP 1. Mỗi một hạt keo đất có cấu tạo như thế nào? A. Ở giữa nhân keo → lớp ion quyết định điện → lớp ion bất động → lớp ion khuếch tán B. Ở giữa nhân keo → lớp ion quyết định điện → lớp ion bù → lớp ion bất động C. Ở giữa nhân keo → lớp ion quyết định điện → lớp ion khuếch tán → lớp ion bất động D. Ở giữa nhân keo → lớp ion quyết định điện → lớp ion bù → lớp ion khuếch 2. Thành phần nào của keo đất có khả năng trao đổi ion với các ion trong dung dịch đất: A. Lớp ion quyết định điện B. Lớp ion bất động C. Lớp ion khuếch tán D. Nhân keo đất 3. Nhờ khả năng trao đổi ion trong đất mà? A. Chất dinh dưỡng trong đất ít bị rửa trôi B. Phản ứng dung dịch đất luôn ổn định C. Nhiệt độ đất luôn điều hòa D. Cây trồng được cung cấp đẩy đủ và kịp thời chất dinh dưỡng 4. Khả năng hấp phụ của đất phụ thuộc vào yếu tố nào? A. Thành phần cơ giới B. Số lương keo đất C. Số lượng hạt sét D. Phản ứng dung dịch đất 5. Các chất dinh dưỡng trong đất được giữ lại ở đâu: A. Keo đất B. Keo đất và dung dịch đất C. Dung dịch đất D. Tất cả các loại hạt có trong đất 6. Chọn câu đúng: A. Nếu [H+]>[OH-] thì đất có phản ứng kiềm B. Nếu [H+]>[OH-] thì đất có phản ứng chua C. Nếu [H+]<[OH-] thì đất có phản ứng trung tính D. Nếu [H+]<[OH-] thì đất có phản ứng chua 7. Yếu tố quyết định độ chua hoạt tính của đất ? A. H+ trong dung dịch đất B. H+ và Al3+ trên bề mặt keo đất C. Al3+ trong dung dịch đất D. H+ và Al3+ trong keo đất 8. Đất có phản ứng kiềm là do trong đất có chứa A. các muối tan NaCl, Na2SO4 B. các ion H+ và Al3+ C. H2SO4 D. các ion mang tính kiềm: Na+, K+, Ca2+... 9. Đất có độ phì nhiêu biểu hiện đặc điểm nào? A. Tơi xốp, thoáng khí, nhiều mùn và VSV cho cây đạt năng suất cao B. Đảm bảo cho cây đạt năng suất cao C. Cung cấp nước D. Không chứa chất độc hại 10. Bón phân hữu cơ cho đất có tác dụng? A. Chứa gốc axit, tăng dinh dưỡng cho đất B. Tăng hoạt động của VSV, bổ sung chất dinh dưỡng cho đất C. Chứa gốc axit, làm tăng hoạt động của VSV D. Chứa nhiều xác xenlulozo, làm cho đất hóa chua Tổ Sinh – Trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm 2
3. LT&BT Công nghệ 10 –Tuần 5 Tiết 10. Bài 8: THỰC HÀNH XÁC ĐỊNH ĐỘ CHUA CỦA ĐẤT I - DỤNG CỤ VÀ HÓA CHẤT Mẫu đất khô đã nghiền nhỏ (2 loại): 20g/loại Máy đo pH Đồng hồ bấm giây (đồng hồ đeo tay) Dung dịch KCl 1N Nước cất Bình tam giác (bình hình nón) dung tích 100ml: 2 cái Ống đong dung tích 50 ml: 2 cái Cân kỹ thuật Cối sứ + Chày sứ: 1 bộ II - CÁCH TIẾN HÀNH Bước 1. Cân 2 mẫu đất, mỗi mẫu 20g (đã nghiền nhỏ). Đổ mỗi mẫu vào 1 bình tam giác (bình hình nón) dung tích 100ml, được: Bước 2. Dùng ống đong, đong 50ml dung dịch KCl 1N đổ vào bình tam giác thứ nhất và 50ml nước cất đổ vào bình tam giác thứ hai Bước 3. Dùng tay lắc 15 phút Bước 4. Đặt bầu điện cực vào giữa bình dung dịch. Khi số đã ổn định khoảng 30 giây => đọc độ pH TRỊ SỐ pH CỦA MỘT SỐ LOẠI ĐẤT: Đất mặn nhiều Vùng Tầng đất (cm) pH KCl Đồng bằng Sông Cửu Long 0 – 20 5.5 Đồng bằng Sông Hồng 0 – 20 7.0 Duyên hải Nam Trung Bộ 0 – 20 4.8 Khu bốn cũ 0 – 20 6.4 Bảng 1. Trị số pH của đất mặn nhiều Đất mặn trung bình, ít Vùng Tầng đất (cm) pH KCl Đồng bằng Sông Cửu Long 0 – 20 4.9 Đồng bằng Sông Hồng 0 – 20 5.8 Duyên hải Nam Trung Bộ 0 – 20 5.3 Khu bốn cũ 0 – 20 6.3 Bảng 2. Trị số pH của đất trung bình, ít Đất cát đỏ Tầng đất (cm) pH KCl 0 – 40 5.0 40 – 65 4.2 65 – 100 4.0 100 – 130 4.1 Bảng 3. Trị số pH của đất cát đỏ Đất phèn tiềm tàng Tầng đất (cm) pH KCl 0 – 8 3.4 8 – 19 3.3 19 – 45 2.5 45 – 110 2.0 Bảng 4. Trị số pH của đất phèn tiềm tàng Tổ Sinh – Trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm 3
4. LT&BT Công nghệ 10 –Tuần 5 Đất phèn hoạt động Tầng đất (cm) pH KCl 0 – 15 2.74 15 – 36 2.20 36 – 76 2.10 76 – 120 1.55 Bảng 5. Trị số pH của đất phèn hoạt động Đất phù sa chua Tầng đất (cm) pH KCl 0 – 12 4.25 12 – 30 4.76 30 – 70 4.05 70 – 120 3.55 Bảng 6. Trị số pH của đất phù sa chua Đất xám gley Tầng đất (cm) pH KCl 0 – 25 4.0 25 – 33 4.4 33 – 70 3.7 70 – 100 3.4 Bảng 7. Trị số pH của đất xám gley Đất nâu đỏ Tầng đất (cm) pH KCl 0 – 30 4.2 30 – 78 4.3 78 – 120 4.5 120 – 165 4.5 Bảng 8. Trị số pH của đất nâu đỏ Đất nâu vàng Tầng đất (cm) pH KCl 0 – 25 4.9 25 – 60 4.8 Bảng 9. Trị số pH của đất nâu vàng Đất nâu vàng trên đá vôi Tầng đất (cm) pH KCl 0 – 10 5.5 10 – 38 5.4 38 – 75 5.3 75- 110 5.2 Bảng 10. Trị số pH của đất nâu vàng trên đá vôi Tổ Sinh – Trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm 4
5. LT&BT Công nghệ 10 –Tuần 5 BÀI TẬP 1. Bón phân hữu cơ cho đất có tác dụng? A. Chứa gốc axit, tăng dinh dưỡng cho đất B. Tăng hoạt động của VSV, bổ sung chất dinh dưỡng cho đất C. Chứa gốc axit, làm tăng hoạt động của VSV D. Chứa nhiều xác xenlulozo, làm cho đất hóa chua 2. Đất có độ phì nhiêu biểu hiện đặc điểm nào? A. Tơi xốp, thoáng khí, nhiều mùn và VSV cho cây đạt năng suất cao B. Đảm bảo cho cây đạt năng suất cao C. Cung cấp nước D. Không chứa chất độc hại 3. Đất có phản ứng kiềm là do trong đất có chứa A. các muối tan NaCl, Na2SO4 B. các ion H+ và Al3+ C. H2SO4 D. các ion mang tính kiềm: Na+, K+, Ca2+... 4. Yếu tố quyết định độ chua hoạt tính của đất ? A. H+ trong dung dịch đất B. H+ và Al3+ trên bề mặt keo đất C. Al3+ trong dung dịch đất D. H+ và Al3+ trong keo đất 5. Chọn câu đúng: A. Nếu [H+]>[OH-] thì đất có phản ứng kiềm B. Nếu [H+]>[OH-] thì đất có phản ứng chua C. Nếu [H+]<[OH-] thì đất có phản ứng trung tính D. Nếu [H+]<[OH-] thì đất có phản ứng chua 6. Các chất dinh dưỡng trong đất được giữ lại ở đâu: A. Keo đất B. Keo đất và dung dịch đất C. Dung dịch đất D. Tất cả các loại hạt có trong đất 7. Khả năng hấp phụ của đất phụ thuộc vào yếu tố nào? A. Thành phần cơ giới B. Số lương keo đất C. Số lượng hạt sét D. Phản ứng dung dịch đất 8. Nhờ khả năng trao đổi ion trong đất mà? A. Chất dinh dưỡng trong đất ít bị rửa trôi B. Phản ứng dung dịch đất luôn ổn định C. Nhiệt độ đất luôn điều hòa D. Cây trồng được cung cấp đẩy đủ và kịp thời chất dinh dưỡng 9. Thành phần nào của keo đất có khả năng trao đổi ion với các ion trong dung dịch đất: A. Lớp ion quyết định điện B. Lớp ion bất động C. Lớp ion khuếch tán D. Nhân keo đất 10. Mỗi một hạt keo đất có cấu tạo như thế nào? A. Ở giữa nhân keo → lớp ion quyết định điện → lớp ion bất động → lớp ion khuếch tán B. Ở giữa nhân keo → lớp ion quyết định điện → lớp ion bù → lớp ion bất động C. Ở giữa nhân keo → lớp ion quyết định điện → lớp ion khuếch tán → lớp ion bất động D. Ở giữa nhân keo → lớp ion quyết định điện → lớp ion bù → lớp ion khuếch Tổ Sinh – Trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm 5