Giáo án Lịch Sử Lớp 11 - Tuần 4

Nội dung text: Giáo án Lịch Sử Lớp 11 - Tuần 4

1. Tuần: 4 Bài 4. CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á (Cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX) 1. Quá trình xâm lược của chủ nghĩa thực dân vào các nước Đông Nam Á - Đông Nam Á là một khu vực có vị trí địa lí quan trọng, giàu tài nguyên, chế độ phong kiến lại đang lâm vào khủng hoảng, suy yếu nên không tránh khỏi bị các nước phương Tây nhòm ngó, xâm lược. - Từ nửa sau thế kỉ XIX, tư bản phương Tây đẩy mạnh xâm lược Đông Nam Á: Anh chiếm Mã Lai, Miến Điện; Pháp chiếm Việt Nam, Lào và Campuchia; Tây Ban Nha, rồi Mĩ chiếm Philíppin; Hà Lan và Bồ Đào Nha chiếm Inđônêxia. - Xiêm (nay là Thái Lan) là nước duy nhất ở Đông Nam Á vẫn giữ được độc lập, nhưng cũng trở thành "vùng đệm" của Anh và Pháp. 4. Phong trào đấu tranh chống Pháp của nhân dân Campuchia và Lào a. Campuchia Tên phong trào Thời gian Địa bàn hoạt động khởi nghĩa - Khởi nghĩa Si-vô-tha 1861-1892 - Tấn công U-đong và Phnôm Pênh - Các tỉnh giáp biên giới Việt Nam nhân dân - Khởi nghĩa A-cha Xoa 1863-1866 Châu đốc (Hà Tiên) ủng hộ A-cha-xoa chống Pháp - Lập căn cứ ở Tây Ninh (Việt Nam) sau đó tấn - Khởi nghĩa Pu-côm-bô 1866-1867 công về Cam-pu-chia kiểm soát Pa-man tấn công U-đong b. Lào Tên khởi nghĩa Thời gian Địa bàn hoạt động - Xa-va-na-khet, Đường 9, Biên giới Việt Khởi nghĩa Pha-ca-đuốc 1901-1903 - Lào Khởi nghĩa Ong Kẹo và Com- - Cao nguyên Bô-lô-ven 1901-1937 ma-đam Khởi nghĩa Châu Pa-chay 1918-1922 - Bắc Lào, Tây Bắc Việt Nam c. Nhận xét: - Phong trào đấu tranh của nhân dân Lào, và Cam-pu-chia cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX diễn ra liên tục, sôi nổi nhưng còn mang tính tự phát. - Hình thức đấu tranh chủ yếu là khởi nghĩa vũ trang. 1
2. - Lãnh đạo là các sĩ phu yêu nước và nông dân - Kết quả: Các cuộc đấu tranh đều thất bại do tự phát thiếu đường lối đúng đắn, thiếu tổ chức vững vàng. - Thể hiện tinh thần yêu nước và tinh thần đoàn kết của nhân dân 3 nước Đông Dương. 6. Xiêm giữa thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX a. Nội dung cải cách cuarv vua Ra-ma V - Kinh tế: + Nông nghiệp: để tăng nhanh lượng gạo xuất khẩu nhà nước giảm nhẹ thuế ruộng, xóa bỏ chế độ lao dịch. + Công thương nghiệp: khuyến khích tư nhân bỏ vốn kinh doanh, xây dựng nhà máy, mở hiệu buôn, ngân hàng. - Chính trị: + Cải cách theo khuôn mẫu Phương Tây. + Đứng đầu nhà nước vẫn là vua. + Giúp việc có hội đồng nhà nước (nghị viện). + Chính phủ có 12 bộ trưởng. - Quân đội: tòa án, trường học được cải cách theo khuôn mẫu phương Tây. - Xã hội: xóa bỏ chế độ nô lệ, giải phóng người lao động. - Đối ngoại: + Thực hiện chính sách ngoại giao mềm dẻo. + Lợi dụng mâu thuẫn giữa 2 thế lực Anh - Pháp (vị trí nước đệm), vừa cắt nhượng một số vùng đất phụ thuộc để giữ chủ quyền đất nước b. Ý nghĩa: Cải cách của vua Rama V đã giúp Thái Lan phát triển theo hướng TBCN và giữ được chủ quyền độc lập. Vì vậy, cải cách mang tính chất một cuộc CMTS. 2
3. Bài 5: CHÂU PHI VÀ KHU VỰC MĨ LATINH ( THẾ KỈ XIX- ĐẦU THẾ KỈ XX) ( Dạy cho lớp tự chọn môn Sử) 1. Châu Phi * Vài nét về châu Phi HS đọc SGK trang 26 * Quá trình xâm lược của chủ nghĩa thực dân - Từ giữa thế kỷ XIX thực dân Châu Âu bắt đầu xâm lược Châu Phi. - Những năm 70 - 80 của thế kỷ XIX , nhất là sau khi hoàn thành kênh đào Xuy-ê, các nước tư bản phương Tây đua nhau xâu xé Châu Phi - Năm 1882 Anh độc chiếm Ai cập kiểm soát kênh đào Xuyê, chiếm Nam Phi, Tây Nigiêria, Bờ biển vàng, Gambi, kênia, Ugan đa, Xômali, Đông xu đăng, một phần Đông Phi - Pháp: 1 phần Tây Phi, xích đạo châu Phi, Maganđa, 1 phần Xômali, Angiêri, Tuynidi, Xahara. - Đức: Camôrun, Tôgô, Tây Nam Phi, Tadaria - Bỉ: Cônggô - Bồ Đào Nha: Môdămbích, Ănggôla, và một phần Ghinê. Đầu thế kỷ XX việc phân chia thuộc địa giữa các đế quốc ở Châu Phi căn bản đã hoàn thành * Các cuộc đấu tranh tiêu biểu của nhân dân châu Phi Lập bảng dưới Phong trào đấu Thời gian Kết quả tranh - Cuộc đấu tranh của - Pháp mất nhiều thập niên mới chinh phục được nước áp-đen-Ca-đê ở Angiêri này. 1830-1874 thu hút đông đảo lực lượng tham gia. - ở Ai Cập Atmet Arabi - 1882 các đế quốc mới ngăn chặn được phong trào. 1879-1882 lãnh đạo phong trào “Ai Cập trẻ”. - Mô-ha-met át-mét đã - 1898 phong trào bị đàn áp đẫm máu thất bại. lãnh đạo nhân dân Xu 1882-1898 Đăng chống thực dân Anh. - Nhân dân E-ti-ô-pi-a - 01 - 3 - 1896 Italia thất bại Etiôpia giữ được độc lập 1889 tiến hành kháng chiến cùng với Libêria là những nước Châu Phi giữa được độc chống thực dân Italia. lập ở cuối XIX đến XX. * Nhận xét 3
4. - Kết quả: + Phong trào chống thực dân của nhân dân Châu Phi cuối tk XIX đầu TK XX hầu hết thất bại (trừ Êtiôpia). Do chênh lệch lực lượng, trình độ tổ chức thấp...-> bị thực dân đàn áp. - Ý nghĩa: + Thể hiện tinh thần yêu nước tạo tiền đề cho giai đoạn đầu thế kỷ XX. + Phong trào đấu tranh ở châu Phi bao gồm đấu tranh bảo vệ độc lập và đấu tranh chống ách đô hộ của chủ nghĩa thực dân. 2. Khu vực Mĩ La-tinh * Vài nét về khu vực Mĩ La-tinh - Mĩ La-tinh bao gồm toàn bộ vùng Trung và Nam châu Mĩ và quần đảo của vùng Ca-ri-bê. Đây là nơi sớm bị thực dân Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha xâm chiếm. - Trước khi xâm lược Mĩ La-tinh là khu vực có lịch sử văn hóa lâu đời, giàu tài nguyên * Chế độ thực dân ở Mĩ La-tinh - Đầu thế kỉ XIX, đa số các nước Mĩ La-tinh đều là thuộc địa của Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha. - Chủ nghĩa thực dân đã thiết lập chế độ thống trị phản động, dã man, tàn khốc + Tàn sát dồn đuổi cư dân bản địa, chiếm đất đai lập đồn điền + Đưa người Châu Phi sang để khai thác tài nguyên.. Cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc diễn ra quyết liệt. * Chính sách của Mĩ đối với khu vực Mĩ La-tinh: Bành trướng, biến khu vực MLT thành “sân sau” của đế quốc Mĩ. * Các cuộc đấu tranh tiêu biểu Lập bảng bên dưới * Chính sách của Mĩ đối với khu vực Mĩ La-tinh: Bành trướng, biến khu vực MLT thành “sân sau” của đế quốc Mĩ. Thời gian Tên nước Kết quả - Ở Haiti bùng nổ - Năm 1803 giành thắng lợi Haiti trở thành nước (Cuối XVIII) cuộc đấu tranh cộng hòa da đen đầu tiên ở Nam Mĩ. Cổ vũ phong (1791) trào đấu tranh ở Mĩ La-tinh. - Phong trào đấu - Các quốc gia độc lập ra đời 20 năm đầu thế kỉ tranh nổ ra sôi nổi + Mê hi cô : 1821 XX quyết liệt các quốc + Áchentina : 1816 4
5. gia độc lập ở Mĩ + Urugoay: 1828 La-tinh lần lượt + Paragoay: 1811 hình thành + Braxin: 1822 + Pê-ru: 1821 + Colômbia: 1830 + Ecuađo: 1830 5