Bài giảng Tập huấn giáo dục bảo vệ môi trường - Mai Kiến Oanh

Nội dung text: Bài giảng Tập huấn giáo dục bảo vệ môi trường - Mai Kiến Oanh

1. TRƯỜNG TiỂU HỌC 2 XÃ ĐẤT MŨI Người thực hiện: MAI KIẾN OANH
2. PhÇn I. Một số kiến thức về môi trường và giáo dục bảo vệ môi trường ở trường tiểu học 1. Mét sè kiÕn thøc vÒ m«i trêng 2. Giáo dục bảo vệ môi trường ở trường tiểu học 3. Các hình thức nội dung giáo dục BVMT vào trường tiểu học 4. Một số lưu ý khi đưa nội dung giáo dục BVMT ở trường tiểu học
3. 1. Mét sè kiÕn thøc vÒ m«i trêng 1.1. M«i trêng lµ g×? 1.2. Chøc n¨ng chñ yÕu cña m«i trêng lµ g×? 1.3. ThÕ nµo lµ « nhiÔm m«i trêng ? 2. Giáo dục bảo vệ môi trường ở trường tiểu học 2.1. Khái niệm về giáo dục bảo vệ môi trường 2.2. Mục tiêu giáo dục bảo vệ môi trường ở trường TH 3. Các hình thức nội dung giáo dục BVMT ở trường tiểu học 3.1. Tích hợp nội dung GDBVMT qua các môn học 3.2. Lồng ghép nội dung GDBVMT vào hoạt động NGLL 4. Một số lưu ý khi đưa nội dung giáo dục BVMT ở trường tiểu học 4.1. Về nguyên tắc tích hợp 4.2. Về mức độ tích hợp 4.3. Về một số lưu ý khác
4. 4. Một số lưu ý khi đưa nội dung giáo dục BVMT trong trường tiểu học 4.1. Về nguyên tắc tích hợp Nguyên tắc 1: Tích hợp nhưng không làm thay đổi đặc trưng của môn học, không biến bài học bộ môn thành bài học chỉ dạy về GDBVMT. Nguyên tắc 2: Khai thác nội dung GDBVMT có chọn lọc, không tràn lan tùy tiện, không gượng ép. Nguyên tắc 3: Phát huy những kinh nghiệm thực tế và nhận thức sẵn có của HS về BVMT tại cộng đồng, và tạo cơ hội chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm giữa các HS.
5. 4. Một số lưu ý khi đưa nội dung giáo dục BVMT trong trường tiểu học 4.1. Về nguyên tắc tích hợp 4.2. Về mức độ tích hợp * Mức độ toàn phần: GV cần giúp học sinh hiểu, cảm nhận đầy đủ và sâu sắc nội dung bài học chính là đã giáo dục HS một cách tự nhiên về ý thức BVMT * Mức độ bộ phần: - GV nghiên cứu kỹ nội dung bài học - Xác định nội dung GDBVMT tích hợp được vào nội dung nào, hoạt động dạy học nào của bài học? - Bổ sung mục tiêu tích hợp vào mục tiêu bài học. - Khi dạy tích hợp phải nhẹ nhàng, phải phù hợp, đạt được mục tiêu bài học của môn đó và mục tiêu GDBVMT, không được gò ép các nội dung không liên quan với GDBVMT
6. 4. Một số lưu ý khi đưa nội dung giáo dục BVMT trong trường tiểu học 4.1. Về nguyên tắc tích hợp 4.2. Về mức độ tích hợp * Mức độ toàn phần * Mức độ bộ phần * Mức độ liên hệ: GV bổ sung mục tiêu tích hợp vào mục tiêu bài học và hướng dẫn HS liên hệ GDBVMT một cách tự nhiên, hài hòa, đúng mực, tránh lan man, sa đà, gượng ép, không phù hợp với đặc trưng bộ môn. 4.3. Về một số lưu ý khác: - Đảm bảo thời gian tiết học. - Lệnh giao việc cho học sinh (nhóm cá nhân, lớp) phải rõ ràng, cụ thể, cuối cùng giáo viên phải là người chốt lại.
7. PhÇn I. Nh÷ng vÊn ®Ò chung 1. Mét sè kiÕn thøc vÒ m«i trêng 1.1. M«i trêng lµ g×? -M«i trêng bao gåm toµn bé c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®iÒu kiÖn nh©n t¹o vµ ®iÒu kiÖn kinh tÕ- x· héi bao quanh con ngêi cã ảnh hëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña tõng c¸ thÓ còng nh cña toµn nh©n lo¹i + C¸c yÕu tè tù nhiªn: toµn thÓ c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn bao quanh, cã ảnh hëng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp ®Õn sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña mäi sinh vËt (¸nh s¸ng mÆt trêi, c©y cá, kh«ng khÝ, ®Êt ®ai, s«ng nói ). + M«i trêng x· héi lµ tæng thÓ c¸c mèi quan hÖ giữa con ngêi víi con ngêi, lµ c¸c luËt lÖ, thÓ chÕ, quy ®Þnh, híng c¸c ho¹t ®éng cña con ngêi theo mét khu«n khæ nhÊt ®Þnh, t¹o thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cuéc sèng cña con ngêi.
8. + M«i trêng nh©n t¹o, bao gåm c¸c nh©n tè do con ngêi t¹o ra lµm thµnh tiÖn nghi cuéc sèng nh m¸y bay, « t«, nhµ ë, c¸c khu vùc ®« thÞ Nh vËy, m«i trêng bao gåm c¸c yÕu tè bao quanh con ngêi, cã ¶nh hëng tíi ®êi sèng s¶n xuÊt, sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña con ngêi vµ sinh vËt. (®iÒu 3, LuËt B¶o vÖ m«i trêng, 2005). 1.2. Chøc n¨ng chñ yÕu cña m«i trêng lµ g×? M«i trêng cã 4 chøc n¨ng: 1. Cung cÊp kh«ng gian sinh sèng cho con ngêi 2. Cung cÊp c¸c nguån tµi nguyªn cÇn thiÕt phôc vô cho ®êi sèng vµ s¶n xuÊt cña con ngêi. 3. Lµ n¬i chøa ®ùng vµ ph©n huû c¸c phÕ th¶i do con ngêi t¹o ra. 4. Lu tr÷ vµ cung cÊp th«ng tin.
9. Chøc n¨ng chñ yÕu cña m«I trêng Kh«ng gian sèng Chøa ®ùng c¸c nguån cña con ngêi Tµi nguyªn thiªn nhiªn M«I trêng Lu tr÷ vµ cung cÊp Chøa ®ùng c¸c phÕ th¶i C¸c nguån th«ng tin Do con ngêi t¹o ra
10. 1.3. ThÕ nµo lµ « nhiÔm m«i trêng ? ¤ nhiÔm m«i trêng - HiÓu ®¬n gi¶n lµ lµm bÈn, lµm tho¸i ho¸ m«i trêng sèng. - Lµ sù lµm biÕn ®æi theo híng tiªu cùc toµn thÓ hay mét phÇn m«i trêng b»ng nh÷ng chÊt g©y t¸c h¹i. Sù biÕn ®æi m«i trêng ®ã ¶nh hëng trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp tíi ®êi sèng con ngêi vµ sinh vËt, g©y t¸c h¹i cho n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp vµ lµm gi¶m chÊt lîng cuéc sèng cña con ngêi.
11. *Ô nhiễm môi trường trên Thế giới. - Khí hậu toàn cầu biến đổi +Gia tăng nồng độ CO2 và SO2 trong khí quyển + Nhiệt độ trái đất tăng: trong vòng100 năm trở lại đây TĐ nóng lên 0, 5 độ và dự báo trong thế kỷ này sẽ tăng từ 1,5- 4,5 độ so với TK XX + Mức nước biển sẽ dâng cao từ25 - 145cm do băng tan, nhấn chìm nhiều vùng rộng lớn. +Gia tăng tần suất thiên tai.//
12. ⚫- Suy giảm tầng Ôzôn ( ) ⚫- Tài nguyên bị suy thoái ⚫- Ô nhiễm môi trường đang xảy ra ở quy mô rộng
13. kk • - Ô nhiễm MT Ônướ nhic:Ô nhiễmễ mmôi nướ ctr có ườnguyênng nhânViệ ttừ Namcác loại chất thải v nước thải công nghiệp được thải ra lưu vực các con sông m chưa qua xử lí đúng mức; các loại phân bón hoá học v thuốc trừ sâu ngấm v o nguồn nước ngầm v nước ao hồ; nước thải sinh hoạt được thải ra từ các khu dân cư ven sông. - Ô nhiễm MT không khí:việc xả khói chứa bụi và các chất hóa học vào bầu không khí. - Ô nhiễm MT chất thải rắn: nuoc
14. 2. Kh¸i niÖm vÒ GD b¶o vÖ m«i trêng 2.1. ThÕ nµo lµ gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng? - Gi¸o dôc B¶o vÖ m«i trêng lµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh nh÷ng nhËn thøc vÒ mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi m«i trêng tù nhiªn vµ x· héi bao quanh, h×nh thµnh ë hä nh÷ng th¸i ®é vµ hµnh ®éng gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò m«i trêng, b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i trêng. -Nh÷ng nhËn thøc vµ hiÓu biÕt nµy kh«ng chØ giíi h¹n trong ph¹m vi ®Þa ph¬ng hay quèc gia mµ mang tÝnh toµn cÇu. V× vËy, gi¸o dôc m«i trêng sÏ t¹o ra ë häc sinh: - NhËn thøc ®óng ®¾n vÒ m«i trêng: h×nh thµnh ë häc sinh nh÷ng kiÕn thøc, kh¸i niÖm, nh÷ng hiÓu biÕt vÒ m«i trêng ®Þa ph¬ng, khu vùc vµ toµn cÇu; gióp cho c¸c em hiÓu ®îc sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a con ngêi vµ m«i trêng (VÒ m«i trêng) - ý thøc, th¸i ®é th©n thiÖn víi m«i trêng (V× m«i trêng).
15. - KÜ n¨ng thùc tÕ hµnh ®éng trong m«i trêng: biÕt nhËn xÐt, ph©n lo¹i, ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ nh÷ng vÊn ®Ò vÒ m«i trêng (Trong m«i trêng) - KÕt qu¶ cao nhÊt, môc ®Ých cuèi cïng cña gi¸o dôc m«i trêng lµ gióp häc sinh: - Cã ®îc ý thøc tr¸ch nhiÖm víi m«i trêng - Cã ®îc nh÷ng hµnh ®éng thÝch hîp ®Ó b¶o vÖ m«i trêng. 2.2. §Æc trng cña gi¸o dôc m«i trêng: - Gi¸o dôc m«i trêng mang tÝnh ®Þa ph¬ng cao. - Gi¸o dôc m«i trêng cÇn h×nh thµnh ë ngêi häc kh«ng chØ nhËn thøc mµ c¶ nh÷ng hµnh vi cô thÓ. - Gi¸o dôc m«i trêng cÇn ®îc tiÕn hµnh th«ng qua mäi m«n häc vµ c¸c ho¹t ®éng trong nhµ trêng.
16. 2.3. V× sao ph¶i gi¸o dôc BVMT? Do sù thiÕu hiÓu biÕt cña con ngêi lµ mét trong c¸c nguyªn nh©n chÝnh g©y nªn « nhiÔm vµ suy tho¸i m«i trêng. Nªn: - CÇn ph¶i gi¸o dôc cho mäi ngêi hiÓu vÒ m«i trêng, tÇm quan träng cña m«i trêng vµ lµm thÕ nµo ®Ó BVMT. - Gi¸o dôc BVMT ph¶i lµ mét néi dung gi¸o dôc trong nhµ tr- êng. + GDBVMT nh»m lµm cho c¸c em hiÓu râ sù cÇn thiÕt ph¶i BVMT, h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë c¸c em thãi quen, hµnh vi øng xö v¨n minh, lÞch sù vµ th©n thiÖn víi m«i trêng. + Båi dìng c¸c em t×nh yªu thiªn nhiªn, h×nh thµnh thãi quen kÜ n¨ng sèng BVMT.
17. 2.4. Môc tiªu GDBVMT trong trêng tiÓu häc lµ g×? Gi¸o dôc BVMT cho häc sinh tiÓu häc nh»m: - VÒ kiÕn thøc: Trang bÞ cho häc sinh hÖ thèng nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n ban ®Çu vÒ m«i trêng phï hîp víi ®é tuæi vµ t©m sinh lÝ cña häc sinh. Cô thÓ, ph¶i lµm cho häc sinh n¾m b¾t ®îc nh÷ng vÊn ®Ò: + Cã nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n ban ®Çu vÒ tù nhiªn, vÒ m«i trêng. + NhËn thøc ®îc mèi quan hÖ kh¨ng khÝt, t¸c ®éng lÉn nhau gi÷a con ngêi víi m«i trêng, nh÷ng t¸c ®éng cña ho¹t ®éng con ngêi ®èi víi m«i trêng. + Nh÷ng vÊn ®Ò cña m«i trêng tù nhiªn vµ toµn cÇu, hËu qu¶ viÖc m«i trêng bÞ biÕn ®æi xÊu ®i g©y ra. + Néi dung vµ c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i trêng. + C¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt b¶o vÖ m«i trêng cña níc ta vµ tr¸ch nhiÖm cña mçi c«ng d©n.
18. - VÒ th¸i ®é: CÇn h×nh thµnh cho c¸c em ý thøc quan t©m ®Õn m«i trêng vµ th¸i ®é tr¸ch nhiÖm ®èi víi m«i trêng: + Tõng bíc båi dìng cho HS lßng yªu quý thiªn nhiªn, t×nh c¶m tr©n träng tù nhiªn vµ cã nhu cÇu b¶o vÖ m«i trêng + ý thøc ®îc vÒ tÇm quan träng cña trong s¹ch ®èi víi ®êi sèng cña con ngêi, ph¸t triÓn th¸i ®é tÝch cùc ®èi víi m«i trêng. + ThÓ hiÖn sù quan t©m tíi viÖc c¶i thiÖn m«i trêng ®Ó cã ý thøc sö dông hîp lÝ chóng, cã tinh thÇn phª ph¸n ®èi víi nh÷ng hµnh vi g©y « nhiÔm m«i trêng. + Cã ý thøc tuyªn truyÒn, vËn ®éng mäi ngêi cïng tham gia b¶o vÖ m«i trêng sèng.
19. - VÒ hành vi: CÇn trang bÞ cho häc sinh nh÷ng kÜ n¨ng vµ hµnh vi øng xö tÝch cùc trong viÖc b¶o vÖ m«i trêng: + Cã kÜ n¨ng ®¸nh gi¸ nh÷ng t¸c ®éng cña con ngêi ®èi víi tù nhiªn, dù ®o¸n nh÷ng hËu qu¶ cña chóng. + Tham gia tÝch cùc, cã hiÖu qu¶ vµo c¸c ho¹t ®éng gi÷ g×n vÖ sinh, b¶o ®¶m sù trong s¹ch cña m«i trêng sèng, tham gia tÝch cùc vµo viÖc b¶o tån nguån tµi nguyªn. 2.5. §Ó thùc hiÖn môc tiªu GDBVMT ë cÊp tiÓu häc cÇn lµm g×? - TÝch hîp néi dung GDBVMT vµo c¸c m«n häc ë tiÓu häc. - Lång ghÐp néi dung GDBVMT th«ng qua c¸c ho¹t ®éng Gi¸o dôc NGLL ë tiÓu häc. - Quan t©m ®Õn vÖ sinh m«i trêng ®Þa ph¬ng, nhµ trêng, gia ®×nh thiÕt thùc gãp phÇn c¶i thiÖn m«i trêng, t¹o thãi quen øng xö th©n thiÖn víi m«i trêng.