Bài giảng Tập huấn Tổ chức SHCM lấy học sinh làm trung tâm như thế nào?

Nội dung text: Bài giảng Tập huấn Tổ chức SHCM lấy học sinh làm trung tâm như thế nào?

1. DỰ ÁN SEQUAP TỔ CHỨC SHCM LẤY HS LÀM TRUNG TÂM NHƯ THẾ NÀO ? 1
2. I- Mục tiêu: Giúp người tham gia tập huấn: 1. Về kiến thức: - Hiểu được sự cần thiết, mục đích và ý nghĩa của sinh hoạt chuyên môn lấy HS làm trung tâm (SHCM mới). - Hiểu được quy trình và cách thức thực hiện từng bước quy trình SHCM mới. - Biết được các bước thực hiện cụ thể của một buổi SHCM mới 2
3. 2. Về Kỹ năng: Có khả năng: - Quan sát, suy ngẫm về việc học của HS - Phân tích, thảo luận về thực tế việc học của HS. - Bước đầu vận dụng hiểu biết về SHCM mới vào nhà trường 3. Về thái độ: - Quan tâm tìm hiểu SHCM mới. - Chủ động áp dụng SHCM mới tại trường. 3
4. II. Nội dung tập huấn 1. Sự cần thiết sinh hoạt chuyên môn lấy HS làm trung tâm (SHCM mới). 2. Thế nào là SHCM mới. 3. Mục đích, ý nghĩa của SHCM mới. 4. Quy trình SHCM mới. 5. Thực hành quan sát, phân tích và suy ngẫm bài học. 6. Thúc đẩy việc sinh hoạt chuyên môn tại trường. III. Phương pháp tập huấn - PP phân tích tài liệu, hình ảnh - PP thảo luận nhóm/cả lớp - PP thực hành, trải nghiệm, 4
5. Ngày 1 (buổi sáng) 1. Sự cần thiết thay đổi SHCM? - Quan sát thực tế tiết học, nhận ra những khó khăn trong việc học của học sinh - Thấy rõ sự cần thiết SHCM mới
6. Thầy/cô hãy nêu những mong đợi của mình về một tiết dạy học hay? - Viết ý kiến ra phiếu nhỏ, dán vào tờ giấy A0 - Chia sẻ trước lớp: + Có Kế hoạch bài học hay, hoàn hảo + Giáo viên có PPDH tốt. + HS thảo luận, chia sẻ nhóm hiệu quả, học tập tích cực + Dạy học phù hợp với đối tượng HS + Thu hút được tất cả HS tham ra học thực sự và hứng thú
7. Phương pháp giáo dục phổ thông “ PPGD phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm; rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui hứng thú học tập cho học sinh. (Luật Giáo dục) Những mong đợi trên có thể hiện thực được trong các tiết học không? 7
8. QUAN SÁT CLIP VÀ HÌNH ẢNH Clip1 lớp ở miền Clip2 núi Lớp ở TP Nhiệm vụ: Hoạt động cá nhân/trao đổi trong nhóm; chia sẻ trước lớp - Chia sẻ suy nghĩ về những gì đã quan sát được? - Nêu nguyên nhân, lí do dẫn đến điều đó ? 8
9. MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ HỌC SINH Chán học Không quan tâm Gặp khó khăn Mệt mỏi
10. Cảm nhận của GV Bắc Giang Vấn đề: Nguyên nhân: • HS không học • Giáo viên (ngừng học) • Nội dung bài học • HS chán học • Nhận thức của • HS gặp khó khăn HS? trong học tập (không được giúp • Mối quan hệ lớp đỡ kịp thời) học • CBQL, GV chưa nhận rõ “vấn đề” của HS
11. Những yếu tố chủ yếu ảnh hưởng tới việc học của học sinh HS VIỆC HỌC ND GV BH Yếu tố quyết định là “Năng lực CM của GV”
12. Làm thế nào GV giải quyết đượcvấn đề “việc học” của HS? Tham gia vào SHCM mới là một cách giải quyết Ở đó: - GV cùng nhau hợp tác, học hỏi từ thực tế việc học của HS để nâng cao năng lực chuyên môn - Tìm ra biện pháp hữu hiệu để giúp cho tất cả các em học sinh tham gia vào học tập tích cực 12
13. 2. Quy trình SHCM mới (1) (2) Chuẩn bị Tiến hành Bài dạy Dạy và minh họa Dự giờ LIÊN TỤC Áp dụng Suy ngẫm, thực tế DH chia sẻ hàng ngày về bài dạy (4) (3)
14. Quy trình thực hiện SHCM: 4 bước (2) (1) Quan Chuẩn bị Tiến hành sát việc Bài dạy Bài dạy, minh họa Dự giờ học của HS LIÊN TỤC Phân tích (4) Áp dụng (3) Suy ngẫm, bài học, thực tế DH chia sẻ việc học hàng ngày về bài học của HS
15. Quan sát việc học của HS như thế nào? 1.Vị trí người dự giờ: Xem 2 clip và nêu cảm nhận Clip 2 Clip 3 2. Cách quan sát, ghi chép (4 vấn đề cơ bản) - Thái độ của HS (cử chỉ, nét mặt, điệu bộ, ) - Nhận thức của HS (sản phẩm học, lời nói, ) - Mối quan hệ GV-HS, HS-HS, - Sự tham gia của HS vào bài học 15
16. Phân tích bài học, việc học như thế nào? - Suy ngẫm-chia sẻ: + Thái độ của HS + Nhận thức của HS Như thế nào? + Mối quan hệ + Sự tham gia của HS - Chia sẻ lý do xảy ra thực tế đó (vì sao như vậy?) - Chia sẻ biện pháp cải tiến (làm thế nào để thay đổi?) 16
17. NGÀY 1 (BUỔI CHIỀU) - Tìm hiểu về Bước 2: Dự giờ - Tìm hiểu về Bước 3: Suy ngẫm, chia sẻ (phân tích bài học) 17
18. Bước 2: Dự giờ-quan sát như thế nào? Xem clip: Thái độ, sự quan tâm của HS Thầy, cô quan sát thấy gì? như thế nào? Nguyên nhân, lý do là gì? Clip 5 18
19. Dự giờ-quan sát như thế nào? Clip 6 Clip 7 Clip 8 - Thầy, cô nhận thấy điều gì? như thế nào? - Nguyên nhân, lý do là gì? 19
20. Dự giờ-quan sát như thế nào ? 3. Xem clip 3: Nhận thức của HS (sản phẩm học, lời nói, ) Xem lai Clip 9 Clip 1 - Thầy, cô thấy điều gì? như thế nào? - Nguyên nhân, lý do là gì? 20
21. Bước 3: Phân tích bài học, việc học như thế nào ? - Suy ngẫm-chia sẻ: + Thái độ, sự tham gia của HS + Mối quan hệ + Nhận thức của HS + Như thế nào ? Thể hiện điều gì ? - Chia sẻ lý do xảy ra thực tế đó (vì sao như vậy) ? - Chia sẻ biện pháp cải tiến (làm thế nào để thay đổi ?) 21
22. - Xem lại clip 5,6,7,9 để thảo luận - Xem GV thảo luận (suy ngẫm-chia sẻ)
23. Ngày 2 (buổi sáng) 1. Điểm lại một số đặc trưng của SHCM mới 2. Tìm hiểu các bước thực hiện 1 buổi SHCM 3. Tìm hiểu và thực hành một số kỹ thuật quan sát khi dự giờ 4. Tìm hiểu và thực hành kỹ thuật phân tích bài học khi thảo luận sau dự giờ
24. THẢO LUẬN NHÓM • Thầy, cô hãy nêu những hiểu biết về SHCM mới ? - Mục đích SHCM - Quy trình SHCM chung - Bước Dự giờ, Phân tích bài học trong SHCM mới như thế nào? (Thảo luận, ghi trên giấy A0; trao đổi KQ thảo luận giữa các nhóm, chia sẻ trước lớp)
25. SHCM lấy HS làm trung tâm có gì Mới ? • Trọng tâm dự • Trọng tâm dự giờ/thảo luận tập giờ/thảo luận tập trung vào việc trung vào việc học dạy của GV của HS • Từ đánh giá giờ • Suy ngẫm và chia dạy MH sẻ để học hỏi nhằm nâng cao năng lực cho GV
26. Mục đích của SHCM mới là gì? - Tạo cơ hội học tập Khi GV dạy thì thực sự và có ý chưa chắc HS học nghĩa cho mọi HS nhưng - Tạo cơ hội phát Khi GV học thì triển năng lực chắc chắn HS chuyên môn cho mọi GV được học ! 26
27. Cơ hội học tập thực sự cho mọi HS • Khi nào HS học? Khi nào HS ngừng học? Tại sao? • Việc học đó có chất lượng và ý nghĩa thế nào? Tại sao? Khi GV trả lời được các câu hỏi trên thì có cách giải quyết thì cơ hội học tập sẽ đến với tất cả các em HS 27
28. Cơ hội phát triển năng lực chuyên môn cho GV GV học để có các năng lực mới: - Quan sát tinh/nhạy việc học của HS - Cảm nhận, phán đoán nhanh/ nhạy thực tế việc học và nguyên nhân liên quan - Linh hoạt điều chỉnh việc dạy theo sát việc học - Phát hiện và giải quyết vấn đề thực tế việc dạy-học - Thiết kế/sáng tạo lại KHBH với nhiều phương án khác nhau để có đáp ứng được việc học của tất cả HS. GV CÙNG TỰ HỌC VỚI TƯ CÁCH NHÀ NGHIÊN CỨU THỰC TIỄN ! 28
29. Thực hành 1. Kỹ thuật dự giờ: Vị trí/đối tượng quan sát Ghi chép, chọn lọc thông tin 2. Kỹ thuật phân tích bài học, việc học: Nội dung và cách thức suy ngẫm-chia sẻ
30. Quan sát 1- Vị trí người dự giờ: việc dạy Giáo viên 1 2 Quan sát việc học 30
31. Quan sát và ghi chép: việc học của học sinh • Thái độ, cử chỉ và điệu bộ • Sự tham gia vào BH • Mối quan hệ HS-BH, HS-HS • Nhận thức của HS • Hoạt động và sản phẩm học của HS
32. Quan sát và ghi chép: việc học của học sinh • Kết hợp nhìn bao quát lớp và chọn tìm học sinh điển hình nhất để tập trung chú ý, thu thập thông tin • Lắng nghe câu trả lời, các ý kiến của HS • Tìm hiểu, xem kết quả bài làm của học sinh • Xảy ra ở số đông hay số ít học sinh ? • Xảy ra với HS nào? Lúc nào? • Nguyên nhân?
33. Kinh nghiệm quan sát, ghi chép • Vẽ sơ đồ lớp học • Quan sát và suy ngẫm (nhìn-nghe-ngẫm, viết) • Quan sát: lời nói/ngôn ngữ cơ thể/sản phẩm học • Ghi nhanh (em nào? lúc nào?thế nào? vì sao? ) • Đánh dấu HS • Ghi sổ (2 kiểu) Xem Clip 4 33
34. Ghi chép khi dự giờ- Kiểu 1 Diễn biến ND Phản ứng của Nguyên nhân/ bài học, hoạt học sinh Cách xử lý động của GV -Hoạt động dạy -Bài làm Vì . học -Sản phẩm học Nên . -Nội dung bài học -Câu trả lời Có thể . -Câu hỏi hoặc bài -Hành vi Phải chăng . tập của giáo viên -Thái độ Tự đặt câu hỏi -Lời nói của giáo -Cảm xúc viên - - (cá nhân, nhóm)
35. Ghi chép khi dự giờ- Kiểu 2 Diễn biến giờ học Nhận xét, phán đoán -Hoạt động dạy-học -HS nào? -Nội dung bài học -Lúc nào? -Câu hỏi/bài tập của giáo -Như thế nào? viên-học sinh -Vì sao? -Lời nói của giáo viên-học - Làm cách khác như thế sinh nào? - - Xem clip 10 minh họa GV dự giờ
36. Ngày 2 (buổi chiều) • Giới thiệu kỹ thuật phân tích bài học • Thực hành dự giờ, phân tích bài học, việc học
37. Tiến trình bước Phân tích bài học Thời gian: 2-3 tiếng - Người dạy nêu mục tiêu bài học, ý định thực hiện, băn khoăn và khó khăn - Người dự chia sẻ ý kiến: + Thái độ của HS? Vì sao? + Nhận thức của HS/nguyên nhân + Quan hệ giữa GV-HS, HS-HS, HS-BH. + Sự tham gia của HS vào bài học +
38. Nguyên tắc khi thảo luận Khi mới bắt đầu SHCM: Nhận ra vấn đề thực tế • Đã học được gì? • HS nào? Học như thế nào? Lúc nào? Vì sao? • Không đưa ra cách dạy chủ quan. Khi SHCM mới đã thành kỹ năng: Cải thiện thực tế • Thế nào (nhận ra)? Nguyên nhân là gì? • Cần làm gì để cải thiện vấn đề (biện pháp)?38
39. Yêu cầu đối với mọi người dự thảo luận • Hướng suy ngẫm: đa chiều, dựa trên thực tế việc học của học sinh đã diễn ra trong giờ học vừa dự/liên hệ với ý định GV dạy minh họa • Chỉ suy ngẫm, chia sẻ về những gì đã diễn ra trong giờ dạy minh họa (Suy ngẫm khác đánh giá, suy ngẫm không có tiêu chí)
40. Gợi ý các nội dung chia sẻ Căn cứ ý định của GV và thực tế diễn ra : - Nêu những điều học được qua suy ngẫm về bài học - Mô tả điều quan sát được từ thực tế việc học - Suy ngẫm: Thấy gì? Như thế nào ? Thể hiện điều gì ? (ở các nhóm HS và từng em HS) - Chia sẻ lý do xảy ra thực tế đó (vì sao như vậy) ? - Chia sẻ biện pháp cải tiến (làm thế nào để thay đổi ?)
41. THỰC HÀNH SHCM (dự giờ, thảo luận -xem Video tiết học 30 phút) Clip 10 • Học viên thực hành trải nghiệm: quan sát – suy ngẫm bài học • Ghi kết quả quan sát/suy ngẫm-chia sẻ trên phiếu cá nhân (giấy A4), • Trao đổi giữa các nhóm (đổi phiếu A0) • Chia sẻ chung trước lớp tập huấn 41
42. Tóm tắt: Sự khác biệt của SHCM mới SHCM truyền thống SHCM mới ➢1 ➢Tập trung vào việc dạy ➢Tập trung vào việc học của GV của HS ➢2 ➢Quan tâm tới những HS ➢Quan tâm tới tất cả, từng nổi bật hS ➢3 ➢Đưa ra cách dạy chủ ➢Suy ngẫm thực tế, có quan, thiếu căn cứ minh chứng cụ thể ➢4 ➢Đánh giá ➢Không đánh giá, chuyển thành nghiên cứu bài học ➢5 ➢Chê hoặc khen quá mức ➢Lắng nghe, cộng tác cùng học hỏi lẫn nhau 42
43. NGÀY 3 (Buổi sáng) • Một số kỹ thuật quay phim, chụp ảnh khi dự giờ • Một số kỹ thuật chủ trì SHCM
44. Kỹ thuật quay video bài học Góc quay phim 1 Góc quay phim 2 - Bao quát lớp - Chọn quay những cá nhân HS, nhóm HS tiêu biểu
45. Kỹ thuật quay video bài học 1. Cách sử dụng máy quay: • Điều khiển/khởi động máy • Cầm, đứng quay: Quay đối diện, quay trên – dưới • Hướng máy vào đối tượng quay (khuôn mặt, sản phẩm học, nhóm HS/Toàn cảnh lớp học/GV ) Clip 9 • Di chuyển khi quay (quay ngang, dọc; vừa đi vừa quay) 2. Cách chọn hình ảnh minh họa, mô tả việc học
46. Kỹ thuật chủ trì thảo luận Vai trò của người chủ trì ✓Làm cho không khí thảo luận: cởi mở/thoải mái/có tính học hỏi. ✓Gợi mở/dẫn dắt cho buổi thảo luận tập trung vấn đề trọng tâm, tránh trở về SHCM truyền thống ✓Phá vỡ thói quen nêu ý kiến tiêu cực ✓ 46
47. Vai trò của người chủ trì: ✓Hướng cho mọi người, ai cũng phải có ý kiến ✓Giúp người tham gia hiểu các ý kiến: muốn nói gì? ✓Định hướng trao đổi về ý định của GV dạy minh họa và thực tế việc học của HS. ✓Tìm ra những điểm nổi trội của bài học, điều đã học được 47
48. Vai trò của người chủ trì: ✓Làm sáng tỏ những gì các GV dự giờ không nhận thấy rõ ràng hoặc những gì họ thực sự quan tâm chú ý (nêu rõ các minh chứng trong giờ học) ✓Định hướng người tham gia lắng nghe lẫn nhau ✓ Tránh để GV áp đặt ý kiến chủ quan ✓ 48
49. Ngày 3 (Buổi chiều) • Chia sẻ kinh nghiệm triển khai và thúc đẩy SHCM tại trường ở Bắc Giang • Hỏi và đáp: Những gì thầy/cô thắc mắc và mong muốn ?
50. Làm thế nào để thúc đẩy SHCM tại trường ? 1- Thực thi nguyên tắc 2- Đảm bảo tốt các điều kiện về: Quản lý-chỉ đạo, CSVC, thời gian, GV cốt cán, tập huấn 3- Làm tốt chiến lược hành động - Hiệu trưởng phải làm gì? - Cán bộ, giáo viên phải làm gì ? - Cán bộ Sở, Phòng phải làm gì ? 50
51. SHCM MỚI: 2 giai đoạn • Giai đoạn 1: “Xây nền” • Mục tiêu: Hình thành cách dự giờ, suy ngẫm mới • Tập trung giải quyết: Như thế nào? Tại sao? • Giai đoạn 2: “Nâng cao” • Mục tiêu: Phân tích nguyên nhân, tìm các biện pháp cải tiến, nâng cao chất lượng các bài học (áp dụng DHTC) • Tập trung giải quyết: Như thế nào? Tại sao ? Làm thế nào để .?
52. CÁC NGUYÊN TẮC ĐỂ THÚC ĐẨY SHCM TẠI TRƯỜNG HIỆU QUẢ 1. Sở GD-ĐT, phòng GD, hiệu trưởng nhà trường xác định SHCM để nâng cao năng lực chuyên môn GV và nâng cao chất lượng việc học của học sinh. 2. Giáo viên đều hiểu rõ, tin tưởng ý nghĩa của SHCM, cùng nhau nhất trí quyết tâm thực hiện. 3. Cán bộ quản lý, giáo viên nhà trường đều cùng tham gia và phải thực hiện đúng kỹ thuật SHCM. 52
53. CÁC NGUYÊN TẮC ĐỂ THÚC ĐẨY SHCM TẠI TRƯỜNG HIỆU QUẢ 4. SHCM phải phải được sự quan tâm hỗ trợ thường xuyên của các cấp quản lý. 5. Tất cả những ý tưởng sáng tạo, những hiểu biết mới về phương pháp giáo dục lấy học sinh làm trung tâm đều được vận dụng, trải nghiệm trong SHCM. 6. SHCM phải kiên trì thực hiện thường xuyên, liên tục. 53
54. Các điều kiện để tổ chức SHCM hiệu qủa: ➢ Tần suất thực hiện: 1 buổi/tuần. ➢ Thời gian: 1 buổi (4 tiếng). ➢ Tất cả giáo viên đều tham gia ➢ Số người tham gia: không quá đông (dưới 30 người) ➢ GV dạy minh họa nên dạy HS của lớp mình ➢ Có quay phim tiết học ➢ Nơi thảo luận: đủ điều kiện . 54
55. Chiến lược đổi mới nhà trường Hiệu trưởng Xây dựng VHNT (Mối Xây dựng môi trường quan hệ thân thiện học tập cho giáo viên giữa các thành viên) (Đổi mới SHCM) Giáo viên thay đổi Giờ học thay đổi Học sinh thay đổi Trường học thay đổi 55
56. HIỆU TRƯỞNG PHẢI LÀM GÌ? ➢ Chia sẻ tầm nhìn ➢ Xây dựng kế hoạch ➢ Giúp GV nhận thấy các vấn đề của họ trong các bài dạy (trong SHCM) ➢ Tạo tâm lý thoải mái, tự tin cho GVDMH ➢ Thay đổi thói quen khi dự giờ ➢ Xây dựng thói quen lắng nghe ➢ Bỏ thói quen thảo luận tiêu cực ➢ Kiên định khi SHCM, 56
57. GIÁO VIÊN PHẢI LÀM GÌ ? ➢ Tin trưởng vào ý nghĩa của SHCM mới ➢ Cở mở để học hỏi đồng nghiệp ➢ Có cái nhìn tích cực và tin trưởng vào đồng nghiệp ➢ Thay đổi thói quen khi dự giờ ➢ Có thói quen lắng nghe ➢ Thay đổi thói quen thảo luận tiêu cực ➢ Chủ động nghiên cứu thêm tài liệu về DHTC ➢ Chủ động vận dụng kết quả SHCM vào bài dạy hàng ngày, 57