Bài giảng Vật lí Lớp 7 - Tiết 47: Thấu kính hội tụ - Trường THCS Quách Văn Phẩm

Nội dung text: Bài giảng Vật lí Lớp 7 - Tiết 47: Thấu kính hội tụ - Trường THCS Quách Văn Phẩm

1. Website:
2. KIỂM TRA BÀI CŨ Câu 1. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì ? Câu 2. Nêu kết luận về sự khúc xạ ánh sáng khi truyền từ không khí sang nước và ngược lại. Câu 1. Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường được gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng. Câu 2. * Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước: - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới. - Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới. * Khi tia sáng truyền được từ nước sang không khí: - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới. - Góc khúc xạ lớn hơn góc tới.
3. Bạn Kiên: Cậu dùng loại kính gì hứng ánh sáng mặt trời mà lại đốt cháy miếng giấy trên sân như vậy ? Bạn Long: Anh tớ bảo đó là thấu kính hội tụ. Bạn Kiên: Thấu kính hội tụ là gì?
4. I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 1. Thí nghiệm Bố trí thí nghiệm như hình 42.2, trong đó chiếu chùm sáng tới song song theo phương vuông góc với mặt một thấu kính hội tụ. + Dụng cụ: Màn chắn Thấu kính Nguồn sáng 1 nguồn sáng phát ra các tia sáng song song, 1 thấu kính hội tụ, 2 màn chắn, 1 giá quang học. + Tiến hành thí nghiệm: Chiếu chùm sáng tới song song theo phương vuông góc với thấu mặt thấu kính hội tụ.
5. C1. Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính Tia ló Tia tới có đặc điểm gì mà người ta gọi nó là thấu kính hội tụ ? Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính hội tụ tại một điểm. C2. Hãy chỉ ra tia tới, tia ló trong thí nghiệm ở hình 42.2. Tia sáng đi tới thấu kính gọi là tia tới. Tia khúc xạ ra khỏi thấu kính gọi là tia ló.
6. C3. Tìm hiểu, so sánh độ dày phần rìa so với phần giữa của thấu kính hội tụ trong thí nghiệm. ? Tiết diện mặt cắt ngang của một thấu kính hội tụ được mô tả trên hình vẽ sau: 2. Hình dạng của thấu kính hội tụ: Thấu kính hội tụ làm bằng vật liệu trong suốt, có phần rìa mỏng hơn phần giữa. Ký hiệu của thấu kính hội tụ:
7. II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA TKHT C4: Trong ba tia sáng tới thấu kính, tia nào qua thấu kính truyền thẳng không bị đổi hướng Trục chính 1. Trục chính: r (r) gọi là trục chính của thấu kính. Trong các tia tới vuông góc với mặt thấu kính hội tụ, có một tia cho tia ló truyền thẳng không đổi hướng.
8. 2. Quang tâm: Điểm O gọi là quang tâm của thấu kính. C5: cho biết điểm hội tụ F của chùm tia ló nằm trên chứa tia tới nào? Hãy biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trong thí nghiệm này. r 3. Tiêu điểm: O F Điểm F gọi là tiêu điểm của thấu kính. Tiêu điểm
9. C6. Vẫn thí nghiệm trên, nếu chiếc chùm tia tới vào mặt kia của thấu kính thì chùm tia ló có đặc điểm gì ? Trả lời r F’ O Khi đó chùm tia ló vẫn hội tụ tại một điểm trên trục chính. Một thấu kính có hai tiêu điểm F và F’ nằm về hai phía của thấu kính, cách đều quang tâm .
10. 4. Tiêu cự: Khoảng cách từ quang tâm đến mỗi tiêu điểm OF = OF’ = f, gọi là tiêu cự của thấu kính O r F r O F O F’ r F Tiêu cự Tiêu cự
11. 5. Các tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ: - Tia qua quang tâm O thì truyền thẳng - Tia song song trục chính thì tia ló đi qua tiêu điểm của thấu kính. - Tia qua tiêu điểm thì tia ló song song trục chính. F’ F O ∆
12. III. VẬN DỤNG C7. Một thấu kính hội tụ, quang tâm O, trục chính, hai tiêu điểm F và F’, các tia tới. Hãy vẽ các tia ló tương ứng với các tia tới ? (1) S● (2) F’ o F Δ (3)
13. (1) S● F’ (2) o F Δ (3) ● S’
14. C8. Hãy trả lời câu hỏi của bạn Kiên nêu ở đầu bài ? Thấu kính hội tụ là thấu kính có phần rìa mỏng hơn phần gữa. Nếu chiếu một chùm sáng tới song song thì chùm tia ló sẽ hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính
15. Thấu kính hội tụ được ứng dụng rất nhiều trong đời sống và kỹ thuật KÍNH THIÊN VĂN
16. Kính hiển vi Ống nhòm
17. MÁY ẢNH
18. NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN NHỚ * Hình dạng của thấu kính hội tụ: Thấu kính hội tụ làm bằng vật liệu trong suốt, có phần rìa mỏng hơn phần giữa. * Tiêu điểm: Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại một điểm F nằm trên trục chính. Điểm đó gọi là tiêu điểm của thấu kính hội tụ. * Các tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ: - Tia qua quang tâm O thì truyền thẳng. - Tia song song trục chính thì tia ló đi qua tiêu điểm của thấu kính. - Tia qua tiêu điểm thì tia ló song song trục chính.
19. 1. Những kết luận về đường truyền của tia sáng qua thấu kính hội tụ sẽ càng đúng khi thấu kính có bề dày phần giữa càng nhỏ ( thấu kính mỏng ) và khi tia ló lệch càng ít so với trục chính. 2. Trục chính cắt thấu kính ở hai điểm trên hai mặt của thấu kính. Đối với thấu kính mỏng có thể có hai điểm đó trùng nhau, đó là quang tâm của thấu kính.
20. Hướng dẫn học ở nhà - Ôn lại nội dung kiến thức đã học. - Học thuộc ghi nhớ (SGK/115) - Đọc phần “có thể em chưa biết”.
21. Xin chân thành cảm ơn các em học sinh đã hợp tác vui vẻ!