Bài dạy Ngữ văn Lớp 7 - Tuần 23 - Năm học 2019-2020

Nội dung text: Bài dạy Ngữ văn Lớp 7 - Tuần 23 - Năm học 2019-2020

1. NỘI DUNG KIẾN THỨC – VĂN 7 - TUẦN 23 ( Từ ngày 02/03/2020 đến 07/03/2020) B.TIẾNG VIỆT CÂU RÚT GỌN I - MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT 1. Kiến thức - Khái niệm câu đặc biệt. - Tác dụng của việc sử dụng câu đặc biệt trong văn bản. 2. Kĩ năng - Nhận biết câu đặc biệt. - Phân tích tác dụng của câu đặc biệt trong văn bản. - Sử dụng câu đặc biệt phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. II. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC Hoạt động 1: Hình thành khái niệm câu đặc biệt. -Câu đặc biệt là loại câu không cấu tạo theo mô hình chủ ngữ - vị ngữ. Ví dụ: + Ôi, em Thủy! + Một đêm mùa xuân. + Tiếng reo. Tiếng vỗ tay. + Sơn! Em Sơn! Sơn ơi! -Vậy câu đặc biệt khác câu rút gọn ở chỗ: a. Câu rút gọn là loại câu mà chủ ngữ, vị ngữ hoặc cả chủ ngữ lẫn vị ngữ bị lược bớt để cho gọn và khỏi lặp lại từ ngữ đã có trong câu trước. Vì vậy có thể khôi phục lại các thành phần bị rút gọn để có thể trở lại câu bình thường. Ví dụ: - Chị gặp cô ấy bao giờ? - Một ngày chủ nhật.( Câu này là câu rút gọn vì bị lược bỏ cả chủ ngữ lẫn vị ngữ . Chúng ta có thể khôi phục lại chủ ngữ - vị ngữ: Tôi // gặp cô ấy vào ngày chủ nhật.) CN VN TN b. Còn câu đặc biệt thì không làm nhự vậy, nó không thể có chủ ngữ, vị ngữ. Ví dụ: “ Một đêm mùa xuân. Trên dòng sông êm ả, cái đò cũ của bác Tài Phán từ từ trôi.” ( Nguyên Hồng)
2. Học sinh học ghi nhớ SGK/ 28. Hoạt động 2: Tác dụng của câu đặc biệt. -Người ta sử dụng câu đặc biệt trong các trường hợp sau: + Dùng để bộc lộ cảm xúc. VD: “Trời ơi! Cô giáo tái mặt và nước mắt giàn giụa ” ( Khánh Hoài) + Dùng để gọi đáp. VD: “Lá ơi! Hãy kể chuyện cuộc đời của bạn cho tôi nghe đi.” ( Trần Hoài Dương) + Dùng để liệt kê, thông báo về sự tồn tại của sự vật, hiện tượng. VD: “Gió. Mưa. Não nùng.” ( Nguyễn Công Hoan) + Dùng để xác định thời gian, nơi chốn diễn ra sự việc được nói đến trong đoạn. VD: “ Sài Gòn. Mùa xuân 1975. Các cánh quân đã sẵn sàng cho trận tấn công lịch sử.” Học sinh học ghi nhớ SGK/ 28. Hoạt động 3: Học sinh hoàn thành phiếu học tập. 1.Tìm câu rút gọn và câu đặc biệt trong các đoạn văn sau: a) Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến. (Hồ Chí Minh) b) Đứng trước tổ dế, ong xanh khẽ vỗ cánh, uốn mình, giương cặp răng rộng và nhọn như đôi gọng kìm, rồi thoắt cái lao nhanh xuống hang sâu. Ba giây Bốn giây Năm giây Lâu quá! (Vũ Tú Nam) c) Sóng ầm ầm đập vào những tảng đá lớn ven bờ. Gió biển thổi lồng lộng. Ngoài kia là ánh đèn sáng rọi của một con tàu. Một hồi còi. (Nguyễn Trí Huân) d) Chim sâu hỏi chiếc lá: – Lá ơi! Hãy kể chuyện cuộc đời bạn cho tôi nghe đi! – Bình thường lắm, chẳng có gì đáng kể đâu (Trần Hoài Dương)
3. PHIẾU HỌC TẬP Đoạn Câu đặc biệt Câu rút gọn Câu Tác dụng Câu Tác dụng a . . . . . b . . . . . . c . . . d . . . Hoạt động 4: Dặn dò - Học thuộc hai ghi nhớ. - Hoàn chỉnh phiếu học tập Soạn bài tuần 24 : Thêm trạng ngữ cho câu. Câu hỏi soạn bài: ? Tìm trạng ngữ có trong các đoạn trích? ? Các trạng ngữ bổ sung ý nghĩa gì cho câu? Có thể chuyển trang ngữ trong những câu trên sang các vị trí khác được không? ? Về hình thức trạng ngữ đứng ở những vị trí nào trong câu?