Bài giảng Tiếng Việt Lớp 5 - Tuần 4 - Từ trái nghĩa

Nội dung text: Bài giảng Tiếng Việt Lớp 5 - Tuần 4 - Từ trái nghĩa

1. I. Nhận xét 1. So sánh nghĩa của các từ in đậm: Phrăng Đơ Bô-en là một người lính Bỉ trong quân đội Pháp xâm lược Việt Nam. Nhận rõ tính chất phi nghĩa của cuộc chiến tranh xâm lược, năm 1949, ông chạy sang hàng ngũ quân đội ta, lấy tên Việt là Phan Lăng. Năm 1986, Phan Lăng cùng con trai đi thăm Việt Nam,về lại nơi ông đã từng chiến đấu vì chính nghĩa. 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 1
2. * Phi nghĩa là trái với đạo lí. Cuộc chiến tranh phi nghĩa là cuộc chiến tranh có mục đích xấu xa, không được những người có lương tri ủng hộ. * Chính nghĩa là đúng với đạo lí. Cuộc đấu tranh chính nghĩa là chiến đấu vì lẽ phải, chống lại những hành động xấu xa. * Hai từ này có nghĩa trái ngược nhau nên gọi là từ trái nghĩa. 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 2
3. Vậy từ trái nghĩa là gì? Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau. Em hãy lấy ví dụ các từ trái nghĩa. Ví dụ: Nóng- lạnh, nắng- mưa, sáng-tối, xinh-xấu, béo-gầy.... 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 3
4. 2. Tìm những từ trái nghĩa trong câu tục ngữ: Chết vinh còn hơn sống nhục. Từ trái nghĩa: sống- chết, vinh- nhục. 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 4
5. 3. Cách dùng từ trái nghĩa trong câu tục ngữ trên có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện quan niệm sống của người Việt Nam ta? Cách dùng từ trái nghĩa tạo ra hai vế tương phản nhau, làm nổi bật quan niệm sống cao đẹp của người Việt Nam ta: thà chết mà được kính trọng, đánh giá cao còn hơn sống mà bị người đời khinh bỉ. 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 5
6. II- Ghi nhớ 1. Từ trái nghĩa là những từ có ý nghĩa trái ngược nhau. M: cao- thấp, phải- trái, ngày- đêm 2. Việc đặt các từ trái nghĩa bên cạnh nhau có tác dụng làm nổi bật những sự vật, sự việc, hoạt động, trạng thái... đối lập nhau. 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 6
7. III- Luyện tập 1. Tìm những cặp từ trái nghĩa trong các thành ngữ, tục ngữ dưới đây: a) Gạn đục khơi trong. b) Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng. c) Anh em như thể chân tay Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần. 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 7
8. Từ trái nghĩa trong các thành ngữ, tục ngữ: a) Gạn đục khơi trong. b) Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng. c) Anh em như thể chân tay Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần. 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 8
9. 2. Điền vào chỗ chấm một từ trái nghĩa với từ in màu đỏ để hoàn chỉnh các thành ngữ, tục ngữ sau: a) Hẹp nhà ..... bụng b) Xấu người .... nết c) Trên kính ..... nhường 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 9
10. a) Hẹp nhà rộng bụng b) Xấu người đẹp nết c) Trên kính dưới nhường 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 10
11. 3. Tìm từ trái nghĩa với mỗi từ sau: a) Hòa bình b) Thương yêu c) Đoàn kết d) Giữ gìn 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 11
12. Từ trái nghĩa với: • Hòa bình: chiến tranh, xung đột.... • Thương yêu: căm ghét, ghét bỏ, căm thù, thù ghét .... • Đoàn kết: chia rẽ, mâu thuẫn, xung khắc... • Giữ gìn: phá hoại, phá bỏ, tàn phá... 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 12
13. 4.Đặt hai câu để phân biệt một cặp từ trái nghĩa vừa tìm được ở bài tập 3. Mọi người luôn mong ước thế giới mãi hòa bình, không có chiến tranh Câu chuyện bó đũa cho ta thấy chia rẽ ra thì yếu, đoàn kết lại thì mạnh. 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 13
14. TRÒ CHƠI ĐUỔI HÌNH BẮT CHỮ 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 14
15. Luật chơi: Khi nhìn thấy hình ảnh, các em dựa vào hình ảnh để nói một câu thành ngữ, tục ngữ chứa cặp từ trái nghĩa liên quan đến hình ảnh. 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 15
16. Cá lớn nuốt cá bé 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 16
17. Lên voi xuống chó 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 17
18. Đầu voi đuôi chuột 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 18
19. Nước mắt ngắn, nước mắt dài 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 19
20. Ba chìm bảy nổi 22/09/2025 Giaó viên: Quan Văn Thắng 20