Bài giảng Tiếng Việt 4 (Tập làm văn) - Kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật - Trường Tiểu học Xuân Phổ

Nội dung text: Bài giảng Tiếng Việt 4 (Tập làm văn) - Kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật - Trường Tiểu học Xuân Phổ

1. TRƯỜNG TIỂU HỌC XUÂN PHỔ LỚP 4B GV: TRẦN THỊ NGỌC ANH
2. KHỞI ĐỘNG
3. Tập làm văn Kể lại lời nói, ý nghĩ của nhân vật.
4. KHÁM PHÁ
5. 1. Tìm những câu ghi lại lời nói và ý nghĩ của cậu bé trong truyện Người ăn xin. 2. Lời nói và ý nghĩ của cậu bé nói lên điều gì về cậu. Lời nói: ..................... Tính cách của cậu bé: ...................... ...................... ...................... ...................... ...................... Ý nghĩ: .....................
6. NGƯỜI ĂN XIN Lúc ấy, tôi đang đi trên phố. Một người ăn xin già lọm khọm đứng ngay trước mặt tôi. Đôi mắt ông lão đỏ đọc và giàn giụa nước mắt. Đôi môi tái nhợt, áo quần tả tơi thảm hại... Chao ôi! Cảnh nghèo đói đã gặm nát con người đau khổ kia thành xấu xí biết nhường nào! Ông già chìa trước mặt tôi bàn tay sưng húp, bẩn thỉu. Ông rên rỉ cầu xin cứu giúp. Tôi lục tìm hết túi nọ túi kia, không có tiền, không có đồng hồ, không có cả một chiếc khăn tay. Trên người tôi chẳng có tài sản gì. Người ăn xin vẫn đợi tôi. Tay vẫn chìa ra, run lẩy bẩy. Tôi chẳng biết làm cách nào. Tôi nắm chặt lấy bàn tay run rẩy kia: - Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả. Người ăn xin nhìn tôi chằm chằm bằng đôi mắt ướt đẫm. Đôi môi tái nhợt nở nụ cười và tay ông cũng xiết lấy tay tôi: - Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi. - Ông lão nói bằng giọng khản đặc. Khi ấy, tôi chợt hiểu rằng: cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được chút gì của ông lão. Theo Tuốc-ghê-nhép
7. 1. Những câu ghi lại lời nói và ý nghĩ của cậu bé trong truyện Người ăn xin Lời nói: Tính cách - Ông đừng giận cháu, cháu của cậu bé: không có gì để cho ông cả. cậu là một người nhân Ý nghĩ: hậu, giàu lòng + Chao ôi! Cảnh nghèo trắc ẩn, đói đã gặm nát con người thương người đau khổ kia thành xấu xí biết nhường nào. + Cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được chút gì của ông lão.
8. 3. Lời nói và ý nghĩ của ông lão ăn xin trong hai cách kể sau đây có gì khác nhau? a. b. - Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy Bằng giọng khản đặc, ông lão là cháu đã cho lão rồi. - Ông lão cảm ơn tôi và nói rằng như vậy nói bằng giọng khản đặc. là tôi đã cho ông rồi.
9. 3. Lời nói và ý nghĩ của ông lão ăn xin trong hai cách kể sau đây khác nhau là: Xưng hô (Cháu-lão) Xưng hô (ông lão-tôi) a. b. - Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy Bằng giọng khản đặc, ông lão là cháu đã cho lão rồi. - Ông lão cảm ơn tôi và nói rằng như vậy nói bằng giọng khàn đặc. là tôi đã cho ông rồi. Kể nguyên văn Kể bằng lời của người kể chuyện Lời dẫn trực tiếp Lời dẫn gián tiếp
10. Ghi nhớ: 1.Trong bài văn kể chuyện, nhiều khi ta phải kể lại lời nói và ý nghĩ của nhân vật. Lời nói và ý nghĩ cũng nói lên tính cách nhân vật và ý nghĩa câu chuyện. 2. Có hai cách kể lại lời nói và ý nghĩ của nhân vật: - Kể nguyên văn (lời dẫn trực tiếp). - Kể bằng lời của người kể chuyện ( lời dẫn gián tiếp).
11. THỰC HÀNH
12. 1.Tìm lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn sau: Ba cậu bé rủ nhau vào rừng. Vì mải chơi nên các cậu về khá muộn. Ba cậu bàn với nhau xem nên nói thế nào để bố mẹ khỏi mắng. Cậu bé thứ nhất định nói dối là bị chó sói đuổi. Cậu thứ hai bảo: - Còn tớ, tớ sẽ nói là đang đi thì gặp ông ngoại. - Theo tớ, tốt nhất là chúng mình nhận lỗi với bố mẹ.- Cậu thứ ba bàn. (Tiếng Việt 2 – 1998) (Dựa vào dấu gạch ngang và từ xưng hô để nhận ra lời nói trực tiếp của cậu bé thứ hai và cậu bé thứ ba)
13. 1. + Lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn trên là: - Còn tớ, tớ sẽ nói là đang đi thì gặp ông ngoại. - Theo tớ, tốt nhất là chúng mình nhận lỗi với bố mẹ.
14. 2. Tìm lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau : Vua nhìn thấy những miếng trầu têm rất khéo bèn hỏi bà hàng nước xem trầu đó ai têm. Bà lão bảo chính tay bà têm. Vua gặng hỏi mãi, bà lão đành nói thật là con gái bà têm. Truyện Tấm Cám
15. 2. + Lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn trên là: - Vua hỏi bà hàng nước trầu đó ai têm. - Bà bảo chính tay bà têm. - Là con gái bà têm.
16. 3. Chuyển lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn trên thành lời dẫn trực tiếp. *Gợi ý: Muốn chuyển lời dẫn gián tiếp thành trực tiếp thì phải nắm vững đó là lời nói của ai, nói với ai. Khi chuyển: -Phải thay đổi lời xưng hô. -Phải đặt lời nói trực tiếp sau dấu hai chấm, trong dấu ngoặc kép hoặc đặt sau dấu hai chấm, xuống dòng, gạch đầu dòng.
17. Lời dẫn gián Lời dẫn trực tiếp tiếp Vua nhìn thấy ➢ Vua nhìn thấy những miếng những miêng trầu têm rất trầu têm rất khéo bèn hỏi bà khéo bèn hỏi bà hàng nước xem hàng nước: trầu đó ai têm. - Xin cụ cho biết ai đã têm trầu này.
18. Lời dẫn gián Lời dẫn trực tiếp tiếp ➢Bà lão bảo: Bà lão bảo chính - Tâu bệ hạ, trầu tay bà tiêm. do chính tay gìa têm đấy ạ!
19. Lời dẫn gián Lời dẫn trực tiếp tiếp Vua gặng hỏi ➢Nhà vua không mãi, bà lão tin, gặng hỏi đành nói thật là mãi, bà lão đành con gái bà têm. nói thật : - Thưa, đó là trầu do con gái già têm đấy ạ!.