Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Bài: Hoàng Lê Nhất Thống Chí - Trường THCS Quách Văn Phẩm

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Bài: Hoàng Lê Nhất Thống Chí - Trường THCS Quách Văn Phẩm

1. Kiểm tra Bài cũ : 1. Bọn quan lại hầu cận trong phủ Chúa đã nhũng nhiễu nhân dân bằng những thủ đoạn nào ? Đỏp ỏn - Ban ngày, dò xem nhà nào có chậu hoa cây cảnh Thì biên hai chữ “ phụng thủ “ - Đêm đến chúng sai ngời lấy phăng đi rồi buộc cho họ tội giấu vật cung phụng để dọa lấy tiền. - Hòn đá hoặc cây cối gì to lớn quá chúng phá nhà hủy tờng để khiêng ra. Một lũ nịnh bợ tham lam lộng hành lợi dụng quyền Chúa để vơ vét của cải nhân dân.
2. I Tìm hiểu chung. 1. Tác giả. - Dòng họ Ngô Thì ở làng tả Thanh Oai – Hà Tây viết. - Ngô Thì Chí ( 1753 – 1788 ) viết 7 hồi đầu. - Ngô Thì Du ( 1772 – 1840 ) viết 7 hồi tiếp. - 3 hồi khác do một ngời khác viết.
3. 2. Tác phẩm Hoàng Lê Nhất Thống Chí. -Tác phẩm viết bằng chữ Hán, có quy mô lớn gồm 17 hồi. - Nội dung: Ghi chép về sự thống nhất của vơng triều nhà Lê và tái hiện lại một giai đoạn lịch sử đầy biến động của xã hội phong kiến Việt Nam cuối thế kỷ XVIII đầu thế kỷ XIX.
4. 3. Thể loại: Tiểu thuyết chương hồi viết theo thể Chí ( là thể văn ghi chép lại sự vật, sự việc. Đây là thể văn vừa có tính chất văn học vừa có tính chất lịch sử.) Tên tác phẩm có nghĩa là: Cuốn sách ghi chép về sự thống nhất của vơng triều nhà Lê viết theo thể chí.
5. Hồi thứ 14 Ghi lại sự kiện vua Quang Trung đại phá quân Thanh vào mùa xuân năm 1789, lập nên triều đại Tây Sơn. Phản ánh bộ mặt thảm hại của bọn cớp nớc và bán n- ớc.
6. Tóm tắt. Quân Thanh kéo vào Thăng Long, tớng Tây Sơn là Ngô Văn Sở lui quân về vùng núi Tam Điệp. Đợc tin Quang Trung rất giận, bèn họp tớng sĩ định thân chinh cầm quân đi ngay. Nhng nghe mọi ngời đến họp khuyên Ông đã lên ngôi vua ở Phú Xuân, tự đốc xuất đại binh nhằm ngày 25 tháng Chạp năm 1788 tiến quân ra Bắc diệt Thanh. Dọc đờng vua Quang Trung cho kén thêm quân lính, mở cuộc duyệt binh lớn, chia quân thành các đạo, chỉ dụ tớng lĩnh, mở tiệc khao quân vào ngày 30 tháng Chạp. Hẹn đến ngày mùng 7 Tết thắng giặc mở tiệc ăn mừng ở Thăng Long. Đội quân của Quang Trung đánh đến đâu thắng đến đấy, khiến quân Thanh đại bại. Ngày mùng 3 Tết quân Tây Sơn công phá đồn Hà Hồi, sáng sớm ngày mùng 5 tiến sát đồn Ngọc Hồi, tra mùng 5 Tết tiến binh đến Thăng Long. Tớng Thanh là Tôn Sĩ Nghị vội vã tháo chạy về nớc, vua Lê Chiêu Thống cùng gia quyến vội vã chạy trốn theo.
7. 4. Phơng thức biểu đạt. Tự sự kết hợp với miêu tả và nghị luận.
8. 5. Bố cục: 3 phần Phần 1. Từ đầu đến Quang Trung lên đờng ra Bắc. chuẩn bị tiến quân ra Bắc. Phần 2. Tiếp cho Quang Trung đại đến kéo vào thành. phá quân Thanh. Số phận tớng lĩnh Phần 3. Tiếp cho nhà Thanh và vua đến hết. tôi Lê Chiêu Thống.
9. II TèM HIỂU VĂN BẢN 1. Quang Trung chuẩn bị tiến quân ra Bắc. * Khi mới nghe tin: Khi Bắc Bình Vơng đợc tin cấp báo quân Thanh đã đến Thăng Long, Ông Nghe tin: Giận lắm, họp tớng sĩ, đã có phản ứng nh thế nào ? định thân chinh cầm quân đi ngay. Khi mọi ngời đến họp đã khuyên Ông điều gì ? Ông đã hành động nh thế Nghe lời tớng sĩ lên ngôi Hoàng nào ? đế, sau đó hạ lệnh xuất quân ( 25/12/1788 ) Qua thái độ và hành động trên tính cách nào của vua Quang Trung đợc Ngay thẳng, cơng trực, căm ghét bộc lộ ? bọn xâm lợc và những kẻ bán n- ớc.
10. * Ngày 29 tháng 12 đến Nghệ An: Gặp ngời cống sĩ ở Nga Sơn hỏi việc đánh giặc. Chỉ trong vòng ngày 29 Ngày 29 tháng 12 Quang Trung làm đợc Quang Trung đã đến bao nhiêu là việc lớn. địa danh nào ? ở Kén lính ở Nghệ An và Những việc làm đó cho đây Ông đã có mở cuộc duyệt binh lớn. thấy Ông là một ngời những việc làm gì ? luôn hành động nh thế nào ? Sắp xếp đội ngũ và truyền cho quân sĩ ngồi nghe lời phủ dụ. Hành động mạnh mẽ, quyết đoán.
11. Khẳng định chủ quyền Quan sát đất nớc. lời chỉ dụ của vua Nêu lên dã tâm của giặc Từ lời dụ quân sĩ trên Quang phơng Bắc. em thấy tài năng nào Trung với của Nguyễn Huệ đợc quân sĩ Tự hào về công lao đánh bộc lộ ? trong SGK giặc ngoại xâm của cha trang 66 em ông. thấy nội dung lời chỉ Tin tởng vào chính nghĩa dụ nêu lên của cuộc hành binh diệt những gì ? Thanh và kêu gọi quân sĩ Tài khích lệ quân sĩ.Trí đánh giặc. tuệ sáng suốt và nhạy bén. Ra kỷ luật đối với quân sĩ.
12. * Ngày 30 tháng 12 năm 1788 Xử trí hai tớng Sở và Lân Sau khi mở cuộc duyệt Tại Tam Điệp, binh vào Hoạch định kế sách đánh giặc và Quang Trung đã ngày 29 ở tính kế hoạch ngoại giao sau chiến có những việc làm Nghệ An. tranh. nào ? Ngày hôm sau ( 30 Tết Mở tiệc khao quân. ) Quang Trung đã có quyết Hạ lệnh xuất quân Tối 30 Tết thì lên đờng tiến quân ra định gì ? đến Tam Điệp. Thăng Long.
13. Tại Tam Điệp, Quang Trung đã xử trí 2 tớng Sở Nhạy bén, sáng suốt, độ lợng và công và Lân nh thế nào ? Từ cách xử trí ấy nói với em về một con ngời có phẩm chất nh thế nào minh trong việc xét đoán bề tôi. ? Việc Quang Trung nói với tớng sĩ về kế hoạch ngoại giao với nhà Thanh sau chiến tranh cho Tầm nhìn xa trông rộng, một nhà chính trị thấy đây là một vị vua có tấm nhìn và t tởng có t tởng hòa bình. nh thế nào ? Hành động mở tiệc khao quân, cho quân ăn Tết trớc và tối 30 Tết lập tức lên đờng cùng lời hứa hẹn đón năm mới ở Thăng Long vào ngày Năng lực tiên đoán chính xác của một mùng 7 Tết cho thấy năng lực đặc biệt nào ở nhà quân sự có tài. vị vua này ?
14. Nguyễn Huệ đó biến voi thành những "cỗ xe tăng“ cú sức mạnh ỏp đảo, trang bị đại bỏc và hỏa phỏo trờn lưng. Trờn lưng mỗi quõn voi cú ba, bốn người lớnh chớt khăn đỏ, ngồi nộm tung hỏa cầu lưu hoàng ra khắp nơi, đốt chỏy quõn địch. Ngoài "xe tăng voi lửa" kể trờn, binh lớnh Tõy Sơn cũn được trang bị một loại vũ khớ cỏ nhõn là Hỏa hổ. Hỏa hổ là một loại vũ khớ hỡnh ống, một loại sỳng phun lửa cú thể biến địch thành "cõy đuốc sống". Khi lõm trận, trong ống Hỏa hổ bắn nhựa thụng ra, trỳng phải đõu là lập tức bốc chỏy. Loại vũ khớ đặc biệt này được trang bị cho cả quõn chủng lục quõn và thủy quõn của nhà Tõy Sơn.
15. Qua phần 1 hình ảnh vua Quang Trung đợc tái hiện lên bằng biện Kể bằng hành động, sự pháp nghệ thuật nào ? việc, lời nói cụ thể. Các biện pháp nghệ thuật ấy Là một vị vua yêu nớc, sáng nói với em về một vị vua nh thế suốt, có tài cầm quân. nào ? → Người anh hựng văn vừ song toàn
16. 2. Hỡnh ảnh quõn tướng nhà Thanh và bọn vua tụi phản nước: a, Quõn tướng nhà Thanh: - Kiờu căng, chủ quan, chỉ lo ăn chơi. - Khi quõn Tõy Sơn đến, tướng Tụn Sĩ Nghị và binh lớnh bỏ chạy hoảng loạn.Sầm Nghi Đống thắt cổ tự vẫn → Sự thất bại thảm hại.
17. b, Bọn vua tụi bỏn nước: - Hỡnh ảnh vua quan Lờ Chiờu Thống nhục nhó, số phận gắn chặt với bọn giặc xõm lược → Nhục nhó.
18. 3. í nghĩa văn bản: Văn bản ghi lại hiện thực lịch sử hào hựng của dõn tộc ta và hỡnh ảnh người anh hựng Nguyễn Huệ trong chiến thắng mựa xuõn năm Kỉ Dậu ( 1789)
19. 1753 – 1792
20. III. Tổng kết: Ghi nhớ: sgk/72 1. Nội dung: Ca ngợi vị vua anh hựng Nguyễn Huệ và tố cỏo bố lũ bỏn nước vua tụi nhà Lờ. 2. Nghệ thuật: Giọng kể sụi nổi, tự hào
21. IV.LUYỆN TẬP: Viết đọan văn nờu cảm nghĩ của em về người anh hựng Nguyễn Huệ - Quang Trung trong chiến cụng thần tốc đại phỏ quõn Thanh từ tối 30 đến mồng 5 tết Kỉ Dậu (1789)
22. Bài 2 Qua phần I em cảm nhận đợc điều gì từ ngời anh hùng Quang Trung ?