Đề thi tuyển sinh Lớp 10 Trung học phổ thông môn Ngữ văn - Sở giáo dục và đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi tuyển sinh Lớp 10 Trung học phổ thông môn Ngữ văn - Sở giáo dục và đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh (Có đáp án)

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KÌ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM HỌC: 2008 – 2009 KHÓA NGÀY: 18, 19/06/2008 ĐỀ CHÍNH THỨC Môn thi: NGỮ VĂN Thời gian làm bài: 120 phút (Không kể thời gian giao đề) Câu 1: (1 điểm) Chép nguyên văn bốn câu cuối bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt. Câu 2: (1 điểm) Tìm nghĩa gốc, nghĩa chuyển và phương thức chuyển nghĩa của các từ in đậm trong các câu thơ sau: a. Đề huề lưng túi gió trăng, Sau chân theo một vài thằng con con. (Nguyễn Du, Truyện Kiều) b. Buồn trông nội cỏ rầu rầu, Chân mây mặt đất một màu xanh xanh. (Nguyễn Du, Truyện Kiều) Câu 3: (3 điểm) Viết một văn bản nghị luận (không quá một trang giấy thi) trình bày suy nghĩ về đức hi sinh. Câu 4: (5 điểm) Cảm nhận và suy nghĩ của em về đoạn thơ : Thuyền ta lái gió với buồm trăng Lướt giữa mây cao với biển bằng, Ra đậu dặm xa dò bụng biển, Dàn đan thế trận lưới vây giăng. Cá nhụ cá chim cùng cá đé, Cá song lấp lánh đuốc đen hồng, Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé. Đêm thở : sao lùa nước Hạ Long. Ta hát bài ca gọi cá vào, Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao. Biển cho ta cá như lòng mẹ Nuôi lớn đời ta tự buổi nào. (Huy Cận, Đoàn thuyền đánh cá) HẾT Họ và tên thí sinh Số báo danh: Chữ kí GT1: Chữ kí GT 2:
2. SÔÛ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH KÌ THI TUYEÅN SINH LÔÙP 10 THPT HÖÔÙNG DAÃN CHAÁM THI MOÂN NGÖÕ VAÊN 9 Khoùa ngaøy 18, 19/06/2008 A. HÖÔÙNG DAÃN CHUNG: • Ñeà baøi nhaèm kieåm tra kieán thöùc Vaên – Tieáng Vieät vaø Laøm vaên. Ngoaøi vieäc kieåm tra kieán thöùc veà vaên baûn, kó naêng thöïc haønh tieáng Vieät, ñaëc bieät ôû phaàn Laøm vaên yeâu caàu HS tích hôïp caùc kieán thöùc ñaõ hoïc vaø kieán thöùc ñôøi soáng vaøo vieäc taïo laäp vaên baûn nghò luaän xaõ hoäi vaø nghò luaän vaên hoïc.  Nghò luaän xaõ hoäi: yeâu caàu HS vieát moät vaên baûn ngaén hoaøn chænh. Đây là ñeà taøi gaàn guõi, quen thuoäc trong ñôøi soáng, ñoøi hoûi HS trình baøy yù kieán rieâng cuûa baûn thaân veà moät phaåm chaát ñaïo ñöùc caàn thieát cuûa con ngöôøi, coù taùc duïng giaùo duïc cao.  Nghò luaän vaên hoïc : yeâu caàu HS neâu caûm nhaän veà moät ñoaïn thô, caàn neâu ñöôïc caùc nhaän xeùt ñaùnh giaù vaø söï caûm thuï rieâng cuûa ngöôøi vieát. Nhöõng nhaän xeùt ñaùnh giaù aáy phaûi gaén vôùi söï phaân tích, bình giaù ngoân töø, hình aûnh, gioïng ñieäu, noäi dung caûm xuùc cuûa ñoaïn thô. • Caùc giaùm khaûo caàn caên cöù vaøo kieán thöùc, kó naêng dieãn ñaït vaø söï saùng taïo cuûa hoïc sinh ñeå chaám, traùnh ñeám yù moät caùch maùy moùc. B. ÑAÙP AÙN VAØ BIEÅU ÑIEÅM: Caâu 1: (1ñieåm) Cheùp nguyeân vaên boán caâu cuoái baøi thô Beáp löûa cuûa Baèng Vieät: (1 ñieåm) Giôø chaùu ñaõ ñi xa. Coù ngoïn khoùi traêm taøu Coù löûa traêm nhaø, nieàm vui traêm ngaû Nhöng vaãn chaúng luùc naøo queân nhaéc nhôû: - Sôùm mai naøy baø nhoùm beáp leân chöa ? • Sai 2 loãi chính taû : tröø 0,25 ñieåm • Sai, thieáu, thöøa 1-2 töø, ñaûo traät töï töø trong moät doøng thô : tröø 0,25 ñieåm • Thieáu, sai 3 daáu caâu trôû leân : tröø 0,25 ñieåm • Thieáu moät caâu thô hoaëc ñaûo traät töï moät caâu thô : tröø 0,5 ñieåm • Thieáu hai caâu thô : tröø 0,75 ñieåm • Khoâng ghi teân taùc giaû, töïa baøi : khoâng tröø ñieåm • Sai teân taùc giaû : tröø 0,25 ñieåm Caâu 2: (1 ñieåm) Tìm nghóa goác, nghóa chuyeån vaø phöông thöùc chuyeån nghóa cuûa caùc töø in ñaäm trong caùc caâu thô : a. Nghóa goác (0,25 ñieåm) b. Nghóa chuyeån (0,25ñ), phöông thöùc chuyeån nghóa (0,25ñ): aån duï (0,25ñ) Caâu 3: (3 ñieåm) Vieát moät vaên baûn nghò luaän (khoâng quaù moät trang giaáy thi) trình baøy suy nghó veà ñöùc hi sinh.
3. * Yeâu caàu - Hoïc sinh vieát moät vaên baûn nghò luaän (khoâng quaù 1 trang). Coù theå vieát döôùi daïng moät hoaëc nhieàu ñoaïn nhöng phaûi ñuû 3 phaàn : neâu vaán ñeà, trieån khai vaán ñeà, keát thuùc vaán ñeà. - Trình baøy saïch seõ, chöõ vieát roõ raøng; laäp luaän chaët cheõ, dieãn ñaït maïch laïc; khoâng maéc loãi chính taû, ngöõ phaùp. - Theå hieän söï hieåu bieát, nhaän thöùc ñuùng ñaén veà ñöùc hi sinh. + Giaûi thích : Theá naøo laø ñöùc hi sinh? (HS hieåu hi sinh laø nhaän veà mình moät caùch töï nguyeän söï thieät thoøi, maát maùt lôùn lao naøo ñoù vì muïc ñích, lí töôûng, tình caûm cao ñeïp ) + Neâu nhöõng bieåu hieän cuûa ñöùc hi sinh (HS coù theå neâu moät soá bieåu hieän thöôøng gaëp trong cuoäc soáng hoaëc trong saùch, baùo vaø taùc phaåm vaên hoïc ) + Suy nghó, nhaän thöùc, haønh ñoäng cuûa baûn thaân. * Bieåu ñieåm: • Ñaùp öùng toát caùc yeâu caàu treân : 3 ñieåm • Hieåu vaán ñeà nhöng trình baøy chöa ñaày ñuû : 2,5 - 2,75 ñieåm • Laäp luaän thieáu chaët cheõ, maïch laïc : tröø 0,25 - 0,5 ñieåm • Loãi dieãn ñaït, chính taû, ngöõ phaùp (tuøy theo möùc ñoä) : tröø 0,25- 0,5 ñieåm • Vieát quaù moät trang giaáy thi töø 10 doøng trôû leân : tröø 0,25 ñieåm • Vieát ñöôïc moät vaên baûn hoaøn chænh, nhöng khoâng ñuùng chuû ñeà : tröø 2 ñieåm • Vieát ñuùng chuû ñeà nhöng chöa hoaøn chænh, dôû dang tuyø theo möùc ñoä: tröø 0,5 -2 ñieåm Caâu 4: (5 ñieåm) * Yeâu caàu veà kó naêng: - Naém vöõng phöông phaùp laøm baøi vaên nghò luaän veà moät ñoaïn thô. Trình baøy roõ raøng, thuyeát phuïc caùc luaän ñieåm. Caûm nhaän vaø phaân tích saâu saéc nhöõng hình aûnh thô, phaùt hieän nhöõng neùt ñaëc saéc veà ngheä thuaät cuûa ñoaïn thô. - Boá cuïc chaët cheõ, roõ raøng, maïch laïc. - Dieãn ñaït troâi chaûy, caâu vaên saùng roõ, giaøu caûm xuùc. Khoâng maéc loãi chính taû, ngöõ phaùp. * Yeâu caàu veà kieán thöùc: - Hoïc sinh hieåu ñöôïc caûm höùng veà thieân nhieân, vuõ truï vaø caûm höùng veà ngöôøi lao ñoäng cuûa taùc giaû ñaõ taïo neân nhöõng hình aûnh ñeïp, traùng leä, giaøu maøu saéc laõng maïn trong ñoaïn thô. - Keát hôïp phaân tích caùc yeáu toá ngheä thuaät (hình aûnh, ngoân ngöõ, aâm ñieäu ) trong ñoaïn thô. - Giaùm khaûo caàn caân nhaéc vaø traân troïng nhöõng caûm nhaän rieâng, saùng taïo cuûa hoïc sinh.
4. Gôïi yù: Hoïc sinh coù theå trình baøy theo nhieàu caùch khaùc nhau nhöng caàn taäp trung laøm noåi baät caùc yù: - Hình aûnh con ngöôøi lao ñoäng: Ñoaïn thô ñaõ khaéc hoaï nhöõng veû ñeïp cuûa caûnh ñaùnh caù giöõa bieån ñeâm, trong nieàm vui phôi phôùi, khoeû khoaén cuûa ngöôøi lao ñoäng laøm chuû coâng vieäc cuûa mình: + Con thuyeàn ñaùnh caù voán nhoû beù tröôùc bieån caû bao la ñaõ trôû thaønh con thuyeàn kì vó, khoång loà, hoaø nhaäp vôùi kích thöôùc roäng lôùn cuaû thieân nhieân vuõ truï. + Ngöôøi lao ñoäng hieän leân khoeû khoaén, maïnh meõ; taâm hoàn ñeïp ñeõ : caûm nhaän tinh teá veû ñeïp thieân thieân, soáng aân tình, thuyû chung. + Coâng vieäc naëng nhoïc cuûa ngöôøi ñaùnh caù ñaõ thaønh baøi ca ñaày nieàm vui nhòp nhaøng cuøng thieân nhieân, bieåu hieän nieàm say söa haøo höùng vaø nhöõng öôùc mô bay boång cuûa con ngöôøi muoán hoaø hôïp vaø chinh phuïc thieân nhieân baèng coâng vieäc lao ñoäng cuûa mình. - Hình aûnh thieân nhieân huøng vó, loäng laãy, röïc rôõ, phong phuù, giaøu coù: + Khoâng gian vuõ truï bao la roäng lôùn. + Bieån ñeïp bôûi nguoàn taøi nguyeân giaøu coù cuûa bieån Ñoâng, bôûi saéc maøu laáp laùnh cuûa caùc loaøi caù quyù hieám. + Veû ñeïp cuûa bieån ñeâm lung linh, huyeàn aûo. * Chuù yù : buùt phaùp laõng maïn vaø söùc töôûng töôïng bay boång töø söï quan saùt hieän thöïc cuûa nhaø thô, söû duïng caùc bieän phaùp tu töø moät caùch hieäu quaû. BIEÅU ÑIEÅM: Ñieåm 4,5 → 5,0: - Baøi laøm ñaùp öùng toát caùc yeâu caàu veà kó naêng, kieán thöùc, theå hieän söï caûm nhaän saâu saéc, ñoäc ñaùo, saùng taïo, coù nhaän xeùt, ñaùnh giaù vaø söï caûm thuï rieâng. Ñieåm 3,5 → 4,0: - Baøi laøm ñaùp öùng khaù caùc yeâu caàu veà kó naêng, kieán thöùc. Caûm nhaän chaân thaønh. - Coù theå maéc töø 1- 2 loãi dieãn ñaït, chính taû, töø ngöõ, ngöõ phaùp. Ñieåm 2,5 → 3,0: - Baøi laøm ñaùp öùng cô baûn caùc yeâu caàu veà kó naêng, kieán thöùc; laäp luaän roõ nhöng yù chöa saâu. - Coù theå maéc töø 3- 4 loãi dieãn ñaït, chính taû, töø ngöõ, ngöõ phaùp. Ñieåm 1,5 → 2,0: - Baøi laøm chæ neâu ñöôïc moät soá kieán thöùc cuûa ñoaïn thô, chöa phaân tích ngheä thuaät, dieãn ñaït coøn yeáu, lan man. - Maéc khaù nhieàu loãi chính taû, töø ngöõ, ngöõ phaùp. Ñieåm 1: -Khoâng laøm roõ yeâu caàu cuûa ñeà. Ñieåm 0: - Ñeå giaáy traéng hoaëc chæ vieát vaøi doøng.