Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Tuần 13+14 - Năm học 2020-2021 - Trường THCS Phan Ngọc Hiển

Nội dung text: Giáo án Ngữ văn Lớp 9 - Tuần 13+14 - Năm học 2020-2021 - Trường THCS Phan Ngọc Hiển

1. Trường THCS Phan Ngọc Hiển Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tuần: 13 - Tiết PPCT: 61 ÁNH TRĂNG Nguyễn Duy I. MỤC TIÊU: Sau khi học xong bài này HS có khả năng: 1. Kiến thức, kĩ năng, thái độ: a. Kiến thức: - Hiểu được ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng, từ đó thấm thía cảm xúc ân tình với quá khứ gian lao, tình nghĩa của Nguyễn Duy và biết rút ra bài học về cách sống cho mình. - Cảm nhận được sự kết hợp hài hoà giữa yếu tố trữ tình và yếu tố tự sự trong bố cục, giữa tính cụ thể và tính khái quát trong hình ảnh của bài thơ. b. Kĩ năng: - Biết đọc hiểu, cảm nhận, phân tích một bài thơ trữ tình hiện đại. c. Thái độ: - Giáo dục HS ý thức trân trọng những giá trị gần gũi trong cuộc sống. Từ đó biết sống nghĩa tình thuỷ chung với quá khứ , hợp với đạo lí “Uống nước nhớ nguồn”. - GDMT: Liên hệ: Môi trường và tình cảm 2. Năng lực, phẩm chất: - Hình thành cho HS năng lực: tiếp nhận văn học, tự giải quyết vấn đề, ngôn ngữ, thẩm mĩ, hợp tác - Phẩm chất: yêu con người, chăm học II. CHUẨN BỊ: 1. GV: SGK, tranh ảnh minh họạ 2. HS: SGK, soạn bài III.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC Hoạt động của thầy và trò Nội dung 1. Khởi động: (3 phút) Mục tiêu: Dẫn dắt, tạo hứng thú học tập cho HS Gv: ? Em có biết bài thơ nào của nhà thơ Nguyễn Duy? HS trả lời. GV nhận xét, dẫn dắt vào bài mới 2. Hình thành kiến thức: (34 phút) Hoạt động 1: ( 9 phút) Tìm hiểu chung Mục tiêu: - Hiểu biết sơ lược về tác giả và hoàn cảnh ra đời của bài thơ. GV: Tổ chức cho HS hoạt động cá nhân I- Tìm hiểu chung - Giao nhiệm vụ: 1. Tác giả, tác phẩm: + Tìm hiểu về tác giả và bài thơ Chuù thích SGK/156 Năm học 2020 - 2021 Trang 1
2. Trường THCS Phan Ngọc Hiển Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 + Đọc bài thơ, tìm hiểu từ khó 2. Đọc - Chú thích: + Tìm hiểu thể thơ. 3. Thể thơ: 5 chữ + Phương thức biểu đạt. 4. Bố cục: 3 phần + Xác định bố cục bài thơ 1. Ba khổ thơ đầu: Vầng trăng tình Hs lần lượt trình bày kết quả. Nhận xét, bổ nghĩa. sung 2. Khoå 4: Trăng hoá thành người dưng. GV nhận xét, đánh giá, chốt 3. Còn lại: Trăng nhắc nhở tình nghĩa. Hoạt động 2: ( 20 phút) Phân tích bài thơ Mục tiêu: - Hiểu được nội dung và nghệ thuật của bài thơ. GV yêu cầu HS hoạt động cặp đôi. II- Tìm hiểu văn bản - Thảo luận, trả lời câu hỏi: 1. Sự thay đổi tình cảm của tác giả ? Mở đầu bài thơ là dòng hồi tưởng, tác giả với vầng trăng: nhớ về lúc nào? Với những hình ảnh gì? - Hồi nhỏ: đồng, sông, biển Quan hệ giữa người và trăng là quan hệ gì? - Hồi chiến tranh: ở rừng HS thảo luận, trình bày kết quả Trăng thành tri kỉ. GV nhận xét, KL, bình -> Hình ảnh gợi cảm – trăng là hình GV:? Hoà bình lặp lại, cuộc sống gian khổ tượng của quá khứ đẹp. không còn. Vậy hoàn cảnh sống của người - Về thành phố: lính hiện tại như thế nào? Ảnh hưởng gì đến + quen ánh điện, cửa gương tình cảm? + vầng trăng – người dưng qua HS thảo luận theo bàn, trả lời. đường GV nhận xét, chốt ? Tác giả thể hiện sự thay đổi bằng nghệ thuật gì? Nói lên được điều gì? -> So sánh Hoàn cảnh sống làm thay HS hoạt động cá nhân, trả lời. đổi tình cảm con người. GV nhận xét, KL Cho HS đọc đoạn 2. ? Nêu tình huống tác giả tình cờ gặp lại 2. Tình huống tình cờ gặp lại vầng vầng trăng? Cảm xúc của nhân vật trữ tình trăng: trước hình ảnh trăng như thế nào? - Đèn điện tắt: HS thảo luận theo bàn, trình bày kết quả + Tối om GV nhận xét, chốt + Vội bật tung cửa sổ đột ngột vầng trăng tròn Trăng xuất hiện đột ngột -> Đầy kịch Cho HS đọc đoạn còn lại. tính – Người và trăng gặp lại. ? Sự xuất hiện của vầng trăng trong hoàn 3. Suy ngẫm của nhà thơ: cảnh này gợi lại điều gì? Thái độ của con * Người: người trước quá khứ ân tình là gì? - Mặt nhìn mặt: HS trao đổi, trả lời - có cái gì rưng rưng GV nhận xét, chốt như là đồng là bể, là sông là rừng - giật mình Năm học 2020 - 2021 Trang 2
3. Trường THCS Phan Ngọc Hiển Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Độc thoại nội tâm : Lời của một người nào đó nói với chính mình hoặc là nói với một ai đó trong tưởng tượng song không nói thành lời, không có gạch đầu dòng. * Ghi nhớ : SGK/ 178 3. Luyện tập (44 phút) Mục tiêu: viết đoạn văn tự sự, trong đó có sử dụng cả hình thức đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm. GV: - Gọi HS đọc bài tập1. II- Luyện tập - Tổ chức cho HS thảo luận nhóm (3p) 1. Bài tập 1: theo yêu cầu của BT - Có 3 lượt lời trao ( lời bà Hai) nhưng HS: thảo luận nhóm chỉ có hai lời đáp (ông Hai). - Đại diện nhóm trình bày Tái hiện lại cuộc đối thoại, tác giả đã - Nhận xét, bổ sung làm nổi bật được tâm trạng chán GV: nhận xét, chốt chường, buồn bã, đau khổ và thất vọng của ông Hai trong cái đêm nghe tin làng theo giặc. Ông Hai yêu làng tha thiết. GV: gợi ý một số đề tài. Yêu cầu HS viết 2. Bài tập 2: Viết đoạn văn. đoạn văn tự sự, trong đó có sử dụng cả hình - Hs viết đoạn văn theo đề tài tự chọn thức đối thoại, độc thoại và độc thoại nội đạt các y/c sau: Đoạn văn có cả 3 y/t vừa tâm. học đối thoại, độc thoại và độc thoại nội HS: viết đoạn văn tâm. Có câu văn mở đoạn, và kết đoạn. Gv: Kiểm tra, đánh giá, uốn nắn Trình bày mạch lạc lôgíc. Tập trung vào chủ đề mà hs lựa chọn. Không sai chính tả.Trình bày sạch, đẹp. 4. Vận dụng: (10 p) Mục tiêu: Viết được đoạn văn sử dụng cả hình thức đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm. - Viết đoạn văn kể về 1 kỉ niệm đáng nhớ nhất của em có sử dụng cả hình thức đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm. HS viết vào giấy GV thu, chấm, nhận xét, sửa sai cho HS 5. Hướng dẫn về nhà: (1 phút) - Học bài, học thuộc ghi nhớ - Tiếp tục làm BT2 - Soạn bài: Làng IV- RÚT KINH NGHIỆM Năm học 2020 - 2021 Trang 8
4. Trường THCS Phan Ngọc Hiển Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tuần: 14 - Tieát PPCT: 66,67,68 LÀNG (Trích) I- MUÏC TIEÂU: Sau khi học xong bài này HS có khả năng: 1. Kiến thức, kĩ năng, thái độ: a. Kiến thức: - Biết được sơ lược vài nét về tác giả, tác phẩm, tình huống truyện - Cảm nhận được tình yêu làng quê thắm thiết thống nhất với lòng yêu nước và tinh thần kháng chiến ở nhân vật ông Hai trong truyện. Qua đó thấy được một biểu hiện cụ thể, sinh động về tinh thần yêu nước của nhân dân ta trong thời kháng chiến chống Pháp. - Hiểu được những nét đặc sắc trong nghệ thuật truyện: xây dựng tình huống tâm lí, miêu tả sinh động diễn biến tâm trạng, ngôn ngữ của nhân vật quần chúng. b. Kĩ năng: - Đọc, tóm tắt truyện - Đọc - hiểu một tác phẩm truyện viết về người nông dân trong kháng chiến chống pháp. c. Thái độ: - Tình yêu quê hương, đất nước, tự hào về quê hương, đất nước. 2. Năng lực, phẩm chất: - Hình thành cho HS năng lực: tiếp nhận văn học, ngôn ngữ, tự học, giao tiếp - Phẩm chất: Chăm chỉ, yêu quê hương, đất nước II- CHUAÅN BÒ: 1. GV: SGK, tư liệu về nhà văn Kim Lân, bài hát "Làng tôi" của Văn Cao. 2. HS: SGK, soạn bài III- TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung 1. Khởi động: (5 phút) Mục tiêu: Dẫn dắt, tạo hứng thú học tập cho HS - Cho HS nghe bài hát "Làng tôi". Gv dẫn dắt vào bài mới 2. Hình thành kiến thức: Hoạt động 1: (25 phút) Tìm hiểu chung Mục tiêu: - Trình bày được những nét sơ lược về tác giả và hoàn cảnh ra đời của bài thơ. - Đọc và tóm tắt đoạn trích. GV: Cho HS quan sát chân dung nhà văn I- Tìm hiểu chung Năm học 2020 - 2021 Trang 9
5. Trường THCS Phan Ngọc Hiển Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 GV: yêu cầu HS giới thiệu đôi nét về tác 1. Tác giả, tác phẩm: giả và hoàn cảnh ra đời của TP. Chuù thích SGK/171 HS: giới thiệu, bổ sung GV nhận xét, chốt 2. Đọc - Chú thích: GV hướng dẫn HS cách đọc truyện. Gọi 2-3 HS đọc bài 3. Thể loại: truyện ngắn GV nhận xét cách đọc, uốn nắn 4. Bố cục: 3 phần Hướng dẫn HS tìm hiểu nghĩa của các từ 1. Từ đầu “không nhúc nhích”: ngữ chú thích trong SGK Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin xấu GV: Hãy tóm tắt văn bản bằng sự hieåu biết về làng. của em. 2. Tiếp “đôi phần”: Tâm trạng xấu HS tóm tắt, bổ sung hổ, đau khổ buồn bực của ông Hai trong GV nhận xét, điều chỉnh. ba bốn ngày sau đó. GV: Y/c HS xác định thể loại, tìm bố cục 3. Còn lại: Khi nghe tin xấu được cải HS trình bày, nhận xét. chính. GV nhận xét, KL Hoạt động 2: ( 15 phút) Tìm hiểu tình huống truyện Mục tiêu: - Biết được tình huống truyện và vai trò của nó. II- Tìm hiểu văn bản GV: ? Truyện xây dựng một tình huống làm 1. Tình huống truyện: bộc lộ sắc tình yêu làng và yêu nước của - Tình huống truyện độc đáo: ông Hai, ông Hai, đó là tình huống nào? Vai trò của một người dân làng chợ Dầu đi tản cư tình huống truyện? rất yêu và tự hào về làng mình lại nghe HS trao đổi nhóm nhỏ và trình bày ý kiến, được tin làng chợ Dầu đi theo giặc. nhận xét, bổ sung. - Tạo sức hấp dẫn, tạo nên cái nút thắt GV nhận xét, KL cho câu chuyện, gây mâu thuẫn nội tâm nhân vật tạo ĐK cho nhân vật thể hiện tâm trạng, tính cách của nhân vật một cách chân thực, sâu sắc. Làm bộc lộ sâu sắc tình yêu làng quê, yêu đất nước của nhân vật. Tiết 2: Hoạt động 3: (45 phút) Tâm trạng của Ông Hai khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc Mục tiêu: - Hiểu được diễn biến tâm trạng và hành động của nhân vật ông Hai khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc. GV: gọi 1HS đọc từ đầu → bay dật dờ. 2. Dieãn bieán taâm traïng vaø haønh GV:? Trước khi nghe tin xấu về làng, tâm ñoäng cuûa nhaân vaät oâng Hai. trạng của ông Hai được miêu tả như thế a. Tâm trạng của Ông Hai khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc. Năm học 2020 - 2021 Trang 10
6. Trường THCS Phan Ngọc Hiển Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 nào? Tìm các từ ngữ chi tiết diễn tả điều - Tin đến đột ngột, bất ngờ làm ông sững đó? sờ, bàng hoàng “Cổ ông lão nghẹn ắng HS HĐ cá nhân, trả lời, nhận xét, bổ sung hẳn lại, da mặt tê rân rân, nước mắt giàn GV nhận xét, KL ra, giọng lạc đi” → Cảm xúc: đau đớn, GV: Tổ chức cho HS thảo luận nhóm (3p) tê tái, bẽ bàng ? Khi nghe tin làng theo Tây, thì tâm trạng - Lảng chuyện, cười nhạt, cúi mặt mà đi của ông Hai diễn biến như thế nào? HS thảo → Trốn tránh vì xấu hổ và nhục nhã luận nhóm, trình bày kết quả, nhận xét, bổ - Về nhà: “Nằm vật ra giường” “Nhìn sung lũ con, ” → Thương con GVnhận xét, đánh giá, KL ⇒ Căm giận dân làng → gọi là chúng bay - Khi trò chuyện với vợ, ông Hai bực bội, gắt gỏng vô cớ. ⇒ Nỗi ám ảnh nặng nề biến thành sự sợ hãi thường xuyên cùng nỗi đau xót, tủi hổ trước cái tin làng mình theo giặc. ? Những ngày sau nghe tin làng theo Tây * Tâm trạng của ông Hai mấy ngày sau ông Hai có tâm trạng gì ? đó: HS: trả lời - Suốt mấy hôm ông không dám đi đâu, GV nhận xét, bổ sung, chốt chỉ ở trong nhà nghe ngóng tình hình ? Qua câu chuyện với mụ chủ nhà, vợ trong sự sợ hãi, lo lắng, luôn bị ám ảnh chồng ông Hai đã bị đẩy tới tình cảnh nào? về chuyện làng theo Tây. HS trả lời - Gia đình ông không biết sẽ sống nhờ ở GV nhận xét, bổ sung, kl đâu bế tắc, tuyệt vọng. ? Trong bản thân ông Hai đã có sự đấu + Có ý nghĩ “Hay là quay về làng” tranh ntn? Sự đấu tranh đó thể hiện điều gì nhưng “vừa chớm nghĩ như vậy, lập tức ở ông Hai? phản đối ngay” rồi ông quyết định “ HS trả lời Làng thì yêu thật nhưng làng theo Tây GV nhận xét, chốt mất rồi thì phải thù”. Mối mâu thuẫn trong nội tâm và tình thế ⇒ Tình cảm đối với cách mạng, lòng của nhân vật dường như đã thành sự bế tắc, yêu làng, yêu nước đã hoà quyện trong đòi hỏi phải được giải quyết. ông. ? Qua đoạn trò chuyện với đứa con út, em - Ông Hai trò chuyện với đứa con út. cảm nhận được gì ở nhân vật ông Hai? + Tình yêu sâu nặng với làng quê. HS trao đổi cặp đôi (2p) + Tấm lòng thuỷ chung với kháng chiến, Trình bày kết quả với cách mạng, với Cụ Hồ. GV nhận xét, đánh giá, chốt Tình cảm sâu nặng, bền vững, thiêng liêng của ông, của gia đình ông với kháng chiến, với cách mạng, ông yêu làng nhưng phải yêu đất nước -> ông là người có tâm hồn ngay thẳng, trọng danh dự, yêu ghét rạch ròi. Năm học 2020 - 2021 Trang 11
7. Trường THCS Phan Ngọc Hiển Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 Tiết 3: Hoạt động 4: (15 phút) Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin cải chính Mục tiêu: - Hiểu được tâm trạng và hành động của nhân vật ông Hai khi nghe tin làng được cải chính. GV: tổ chức cho HS thảo luận nhóm (5p) b. Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin ? Khi nghe tin xấu của làng được cải chính cải chính: thì tâm trạng của ông Hai như thế nào? Việc - Ông Hai tươi vui rạng rỡ hẳn lên, ông đó nói lên điều gì? mua quà cho con HS: Thảo luận, trình bày kết quả. Nhận xét, - Ông Hai vui mừng phấn chấn đi khoe bổ sung khắp nơi nhà ông bị Tây đốt cháy, "vén GV nhận xét, đánh giá, chốt quần lên tận bẹn” mà nói chuyện về làng -> sung sướng hả hê đến cực điểm. → Tình yêu làng, yêu nước của ông Hai thật chân thật, giản dị mà sâu sắc. Hoạt động 5: (10 phút) Tổng kết Mục tiêu: - Tổng kết lại giá trị nội dung và nghệ thuật của VB. III- Tổng kết GV: Em hãy nêu nội dung chính của 1. Nội dung: truyện? Thể hiện chân thực và sinh động một HS trình bày tình cảm bền chặt và sâu sắc là tình yêu GV nhận xét, chốt làng quê thống nhất với lòng yêu nước và tinh thần kháng chiến qua tâm trạng của nhân vật ông Hai. GV: ? Những đặc sắc về NT của truyện? 2. Nghệ thuật: HS trả lời - Truyện XD theo cốt truyện tâm lí GV nhận xét, chốt - NT miêu tả tâm lí nhân vật sâu sắc, tinh Gọi HS đọc ghi nhớ SGK tế - Ngôn ngữ nhân vật sinh động, giàu tính khẩu ngữ - Cách trần thuật linh hoạt, tự nhiên - Miêu tả nội tâm nhân vật đặc sắc - Tình huống truyện độc đáo * Ghi nhớ: SGK/174 3. Luyện tập (10 phút) Mục tiêu: - Biết tóm tắt VBTS - Nêu cảm nhận về tình cảm đối với quê hương - Tóm tắt ngắn gọn lại ND VB Năm học 2020 - 2021 Trang 12
8. Trường THCS Phan Ngọc Hiển Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Câu chuyện cho em thấm thía điều gì về tình cảm với quê hương? HS trình bày. GV nhận xét, đánh giá 4. Vận dụng: (8p) Mục tiêu: Viết được đoạn văn - Viết 1 đoạn văn nêu cảm nhận về ông Hai trong truyện. HS viết vào giấy GV kiểm tra, đánh giá 5. Tìm tòi, mở rộng: (2p) Mục tiêu: Mở rộng thêm kiến thức - Tìm đọc thêm các tác phẩm của nhà văn Kim Lân. - Học bài, làm bài tập phần luyện tập - Soạn bài: Lặng lẽ Sa Pa IV- RÚT KINH NGHIỆM - Tuần: 14,15 - Tiết PPCT: 69,70,71 LẶNG LẼ SA PA (Trích) I. MUÏC TIEÂU: Sau khi học xong bài này HS có khả năng: 1. Kiến thức, kĩ năng, thái độ: a. Kiến thức: - Biết được sơ lược vài nét về tác giả. tác phẩm, tình huống truyện - Cảm nhận được nhân vật anh thanh niên - biểu tượng của tuổi trẻ nhiệt tình, giàu lí tưởng, cống hiến quên mình, hi sinh thầm lặng cho Tổ quốc, cho XH. Các nhân vật sống đẹp – khách ở Sa Pa. - Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên giàu màu sắc trữ tình, gợi cảm, cách dẫn chuyện khéo léo, cốt truyện đơn giản. b. Kĩ năng: - Đọc, tóm tắt truyện - Cảm thụ và phân tích các yếu tố của tác phẩm truyện: miêu tả nhân vật, những bức tranh thiên nhiên. c. Thái độ: - Tình yêu quê hương, đất nước, ý thức trách nhiệm với công việc yêu công việc. Năm học 2020 - 2021 Trang 13
9. Trường THCS Phan Ngọc Hiển Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 2. Năng lực, phẩm chất: - Hình thành cho HS năng lực: tiếp nhận văn học, thẩm mĩ, ngôn ngữ, tự học, tự giải quyết vấn đề - Phẩm chất: chăm học, yêu nước, trung thực, trách nhiệm II. CHUAÅN BÒ: 1. GV: SGK, tranh minh họa, bài hát "Khát vọng" 2. HS: SGK, soạn bài III.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung 1. Khởi động: (5 phút) Mục tiêu: Dẫn dắt, tạo hứng thú học tập cho HS ? Nêu nội dung chính và NT đặc sắc của VB "Làng". HS trả lời GV nhận xét, ghi điểm Cho HS nghe bài hát "Khát vọng" Gv dẫn dắt vào bài mới 2. Hình thành kiến thức: Hoạt động 1: (20 phút) Tìm hiểu chung Mục tiêu: - Trình bày được những nét sơ lược về tác giả và hoàn cảnh ra đời của tác phẩm - Đọc và tóm tắt đoạn trích GV tổ chức cho HS hoạt động cá nhân I- Tìm hiểu chung ? Giới thiệu đôi nét về tác giả và hoàn cảnh 1. Tác giả, tác phẩm: ra đời của TP. Chuù thích SGK/188 HS tự giới thiệu GV nhận xét, chốt 2. Đọc - Chú thích: GV hướng dẫn HS cách đọc truyện. Gọi 2- 3 HS đọc bài, nhận xét. ? Hãy tóm tắt văn bản bằng sự hieåu biết của em. HS tóm tắt GV nhận xét, boå sung. Hướng dẫn HS tìm hiểu nghĩa của các từ ngữ chú thích trong SGK 3. Thể loại: truyện ngắn ? Xác định thể loại? Phương thức biểu đạt? 4. Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp HS trả lời. miêu tả, biểu cảm và lập luận GV KL Hoạt động 2: (20 phút) Tình huống truyện, hệ thống nhân vật và chủ đề của truyện Mục tiêu: Năm học 2020 - 2021 Trang 14
10. Trường THCS Phan Ngọc Hiển Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Biết được tình huống truyện, hệ thống nhân vật và chủ đề của truyện. II- Tìm hiểu văn bản GV tổ chức cho HS làm việc cặp đôi (3p) 1. Tình huống truyện, hệ thống - Giao nhiệm vụ: nhân vật và chủ đề của truyện. + Nhận xét về cốt truyện. - Cốt truyện đơn giản + Nhân vật chính, nhân vật phụ - Tình huống đơn giản, tạo thuận lợi cho + Nhận xét về tình huống truyện nhân vật chính xuất hiện tự nhiên. + Nêu chủ đề của truyện - Nhân vật chính: anh thanh niên. HS thảo luận, trình bày, nhận xét, bổ sung - Truyện được trần thuật chủ yếu theo GV nhận xét, đánh giá, KL điểm nhìn và ý nghĩ của ông hoạ sĩ. - Nhân vật phụ: Ông họa sĩ, bác lái xe, cô kĩ sư - nhìn về nhân vật chính. Tạo sự phong phú đầy đủ rõ nét về nhân vật chính. * Chủ đề của truyện: - Ca ngợi những con người lao động mới đang ngày đêm lặng lẽ âm thầm làm việc cống hiến hết mình cho sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc trong những năm chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ. Tiết 2: Hoạt động 3: (45 phút) Nhân vật anh thanh niên Mục tiêu: - Cảm nhận được vẻ đẹp trong cách sống, suy nghĩ của anh thanh niên. HS: hoạt động cá nhân 2. Nhân vật anh thanh niên: ? Theo lời kể của anh thanh niên ta biết * Hoàn cảnh sống và làm việc: được anh làm công việc gì? Trong hoàn - Một mình trên đỉnh núi cao, quanh cảnh như thế nào? năm suốt tháng giữa cỏ cây và mây mù HS: trả lời. Tìm dẫn chứng minh hoạ lạnh lẽo. GV nhận xét, chốt - Công việc khí tượng kiêm vật lí địa cầu-> đòi hỏi phải tỉ mỉ, chính xác, có tinh thần trách nhiệm cao. => Hoàn cảnh sống cô đơn, buồn tẻ, công việc rất khổ cực vất vả. Gv tổ chức cho HS thảo luận nhóm (5p) * Suy nghĩ của anh về công việc và cuộc ? Điều gì giúp anh hoàn thành tốt nhiệm vụ sống: và sống vui, khoẻ trong hoàn cảnh ấy? - Anh ý thức được công việc của mình, Anh suy nghĩ như thế nào về công việc và anh có lòng yêu nghề, thấy được công cuộc sống? việc thầm lặng ấy là rất có ích cho cuộc HS thảo luận, trình bày kết quả. Nhận xét, sống, cho mọi người. bổ sung - Có suy nghĩ thật đúng và sâu sắc về GV nhận xét, đánh giá, chốt công việc đối với cuộc sống con người Năm học 2020 - 2021 Trang 15
11. Trường THCS Phan Ngọc Hiển Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 “khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình được cất nó đi, cháu buồn đến chết mất” - Còn có sách làm bạn để cuộc sống không cô đơn, buồn tẻ. - Tổ chức, sắp xếp cuộc sống khoa học ngăn nắp. - Anh có nhiều nét tính cách và phẩm chất đáng mến: cởi mở, chân thành, quý trọng tình cảm của mọi người, khiêm tốn, thành thực. ⇒ Dù chỉ xuất hiện trong khoảnh khắc, tình tiết diễn biến cuộc gặp gỡ ngắn ngủi nhưng tác giả đã phác hoạ được chân dung nhân vật chính với những nét đẹp về tinh thần, tình cảm và cách sống, những suy nghĩ về cuộc sống, về ý nghĩa công việc thật đúng đắn sâu sắc, cảm động. Tiết 3: Hoạt động 4: (20 phút) Các nhân vật khác Mục tiêu: - Biết thêm về cách sống đẹp của những con người trong tác phẩm. GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm (3p) 3. Các nhân vật khác: ? Vai trò của nhân vật ông hoạ sĩ trong tác a) Ông hoạ sĩ: phẩm? Tình cảm thái độ của ông hoạ sĩ đối - Vừa là nhân vật, vừa là điểm nhìn của với anh thanh niên bộc lộ được quan điểm tác giả, vừa là người thể hiện những suy về con người và NT ở những chi tiết nào? nghĩ, tình cảm của tác giả. HS thảo luận, trình bày kết quả. Nhận xét, - Là người khát khao cống hiến, khát bổ sung khao sáng tác, luôn tìm kiếm vẻ đẹp GV nhận xét, đánh giá, chốt trong cuộc sống để đưa vào NT. - Ngay từ phút đầu gặp anh thanh niên, - Xúc động, trân trọng vẻ đẹp tâm hồn bằng sự từng trải nghề nghiệp và niềm khao con người đặc biệt là vẻ đẹp của anh khát của người nghệ sĩ đi tìm đối tượng thanh niên. nghệ thuật, ông đã xúc động bối rối: “Vì hoạ sĩ bắt gặp một điều thật ra ông vẫn ao ước được biết, ôi, một nét thôi cũng đủ khẳng định một tâm hồn, khơi gợi một ý sáng tác, một nét đủ là giá trị một chuyến đi dài.” - Ông hoạ sĩ muốn ghi lại hình ảnh anh thanh niên bằng nét bút kí hoạ, “người con trai ấy đáng yêu thật, nhưng làm cho ông Năm học 2020 - 2021 Trang 16
12. Trường THCS Phan Ngọc Hiển Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 nhọc quá. Với những điều làm cho người ta suy nghĩ về anh. Và về những điều anh suy nghĩ trong cái vắng vẻ vòi vọi hai nghìn sáu trăm mét trên mặt biển, cuồn cuộn tuôn ra khi gặp người.” HS hoạt động cá nhân ? Nhân vật cô kĩ sư hiện lên trong truyện b) Cô kĩ sư: như thế nào ? - Cuộc gặp gỡ khiến cô bàng hoàng xúc ? Nhân vật bác lái xe có vai trò gì trong động. truyện? Truyện đỡ khô khan ? Truyện còn có những nhân vật gián tiếp c) Bác lái xe: nào khác? họ là những người như thế nào? - Làm câu chuyện thêm sinh động, hấp ? Các nhân vật xung quang có vai trò như dẫn. thế nào trong việc xây dựng hình tượng d) Các nhân vật khác: người thanh niên? - Ông kĩ sư vườn rau, anh kĩ sư nghiên HS lần lượt trả lời các câu hỏi cứu sét GV nhận xét, chốt kiến thức Những con người sống và làm việc cô độc, lặng lẽ, say mê, quên mình. * Thông qua những cảm xúc, suy nghĩ cùng thái độ cảm mến của các nhân vật phụ, hình ảnh anh thanh niên hiện ra càng rõ nét và đẹp hơn. Hoạt động 5: (10 phút) Tổng kết Mục tiêu: - Tổng kết lại giá trị ND và NT của VB. III- Tổng kết GV tổ chức cho HS hoạt động cá nhân 1. Nghệ thuật ? Biện pháp NT đặc sắc của truyện? - XD tình huống hợp lí ? Nêu nội dung của văn bản. - Cách kể chuyện tự nhiên HS trình bày - Kết hợp giữa tự sự, trữ tình với bình GV: Nhận xét, bổ sung, KL luận. 2. Nội dung: - Ca ngợi những con người lao động bình thường mà tiêu biểu là anh thanh niên làm công tác khí tượng ở một mình trên đỉnh núi cao. - Khẳng định vẻ đẹp của con người lao động và ý nghĩa của những công việc thầm lặng. * Ghi nhớ: SGK/189 3. Luyện tập (5 phút) Mục tiêu: Tóm tắt được cốt truyện Năm học 2020 - 2021 Trang 17
13. Trường THCS Phan Ngọc Hiển Kế hoạch bài dạy Ngữ văn 9 - Tóm tắt ngắn gọn lại ND VB 4. Vận dụng: (8p) Mục tiêu: Viết được đoạn văn - Viết đoạn văn nêu cảm nhận về nhân vật anh thanh niên trong truyện. HS viết đoạn văn vào giấy GV kiểm tra, đánh giá 5. Tìm tòi – mở rộng: (2p) Mục tiêu: - HS mở rộng hiểu biết - Hướng dẫn học bài ở nhà Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về vùng đất Sa Pa. - Học bài, tóm tắt truyện - Soạn bài: Chiếc lược ngà IV. RÚT KINH NGHIỆM Ký duyệt: Ngày tháng năm 2020 T.T Nguyễn Thị Liên Năm học 2020 - 2021 Trang 18